Drie jonge Ethiopiërs over de plotselinge vrede met Eritrea

En wéér stonden de straten van Addis Abeba vol met duizenden juichende Ethiopiërs, afgelopen weekend. En wéér zwaaiden ze urenlang vol trots met de rode, gele en groene nationale vlag. En wéér droegen ze diezelfde shirts met het hoofd van hun nieuwe leider: de hervormingsgezinde Ahmed Abiy.

De reden voor zoveel vreugde? Een driedaags bezoek van de Eritrese president Isaias Afewerki aan Ethiopië. “Hier wordt geschiedenis geschreven”, reageerde Afewerki kort na zijn aankomst. De Ethiopische premier Abiy kon niet beschrijven hoe trots hij was.

De mannen zagen elkaar pas nog in Asmara, de hoofdstad van Eritrea. Daar werd een historisch vredesakkoord getekend tussen Ethiopië en Eritrea. Voor het eerst in twintig jaar (!) gaven leiders van de twee landen elkaar een hand. Vrede tussen Ethiopië en Eritrea – dat is bijzonder. De landen voerden jarenlang een oorlog over grensgebied, waarbij tachtigduizend mensen om het leven kwamen.

De aanzet tot een verzoening met voormalig aartsvijand Eritrea komt van niemand minder dan de nieuwe premier Abiy. Maar wat vinden de Ethiopiërs daar zelf eigenlijk van?

“Ik ben super, superblij”, vertelt Nibret (28) uit Addis Abeba. Hij was afgelopen zaterdag een van de duizenden supporters. “Abiy sprak al over verzoening tijdens zijn inauguratie, maar dan is het altijd even afwachten wat daarvan terechtkomt. Toen ik hoorde dat er daadwerkelijk vrede aan zat te komen, kreeg ik kippenvel in m’n hele lichaam. Het is zó snel gegaan. Voor beide landen is het een fantastische ontwikkeling.”

Abiy werd in april dit jaar door de Ethiopische regeringspartij EPRDF (Ethiopisch Volksrevolutionair Democratisch Front) aangewezen als premier. In slechts drie maanden zorgde hij al voor veel veranderingen. Zo beëindigde de premier vroegtijdig de noodtoestand, liet hij tienduizenden politieke gevangenen vrij en beloofde hij een einde te maken aan de staatsmonopolies op de telecom- en luchtvaartsector.

Vooral jongeren zijn blij met zijn leiderschap, omdat hij zou zorgen voor ‘unity, love and peace’ in het land – en meer werkgelegenheid.

“Abiy bracht in slechts honderd dagen de harmonie weer terug in het land, dat heeft hij echt goed gedaan”, vertelt de 33-jarige Markos. “De volgende stap is het creëren van banen. Werkloosheid is nog altijd een van de grootste problemen in ons land.” Volgens Nibret begint dat bij vrede. “Als er vrede is, dan zal Ethiopië een stuk aantrekkelijker worden voor investeerders.”

Ook Helen (31) is blij met het vredesakkoord. “Ik ken vrienden die destijds bij de grens woonden en zijn gescheiden van hun familie. Zij kunnen nu weer met elkaar worden herenigd – dat is geweldig! Abiy heeft goed naar zijn volk geluisterd, dat maakt hem zo’n sterke leider. De mensen wilden dit vredesakkoord.”

Toch is niet iedereen gelukkig met de toenadering tussen beide landen. De Tigray, een kleine bevolkingsgroep in het noorden van Ethiopië, vinden Abiy’s hervormingen maar snel gaan. Nibret kan zich de woede van de Tigray wel voorstellen, aangezien zij jarenlang vochten in het grensgebied. “Deze mensen verloren familie en vrienden in de oorlog. Vervolgens geeft een nieuwe premier van de een op de andere dag hun land weg – dat voelt niet goed. Toch ben ik zelf wel van mening dat het de beste oplossing is.”

De vrede kan voor beide landen grote economische voordelen hebben. Eritrea was tot 1993 een provincie van Ethiopië; na de onafhankelijkheid had Ethiopië dan ook geen directe toegang meer tot de zee. Het land betaalt nu veel geld aan Djibouti om de haven te mogen gebruiken – dat kan met het vredesakkoord veranderen. Bovendien betekent vrede met Eritrea dat er minder geld hoeft naar het leger in het noorden van Ethiopië.

Hetzelfde geldt voor Eritrea – waar het grootste deel van de bevolking momenteel gedwongen in het leger zit. Volgens de dictatoriale president Isaias was dat nodig vanwege het conflict met Ethiopië. De gedwongen dienstplicht – volgens critici pure dwangarbeid – zorgt er nu voor dat veel Eritreërs het land verlaten, en naar onder andere Nederland vertrekken.

“Het bezoek van Isaias wringt natuurlijk wel een beetje”, zegt Helen. “Volgens sommigen kan hij zich nu presenteren als een held, terwijl hij z’n eigen volk nog altijd slecht behandelt. Toch ben ik blij dat hij is gekomen, en dat hij een warm onthaal van ons kreeg. Dit kan voor hem de wake-up call zijn dat Eritrea zich niet langer hoeft te isoleren van de rest van de wereld.” Markos vult aan: “De verzoening kan ook positieve gevolgen hebben voor de leefomstandigheden in Eritrea. Als president Isaias de positieve veranderingen in Ethiopië ziet, dan zal hij daar ook lessen uit trekken voor zijn eigen land.”

De drie jongeren zijn ook erg te spreken over de vliegverbinding tussen Addis Abeba en Asmara, die sinds vorige week weer is opgestart. Ze maken al plannen om te gaan. Helen: “We krijgen eindelijk de kans om te zien hoe mensen daar leven! Dat is bijzonder.” Volgens Nibret schijnen de stranden prachtig zijn. “Ik heb er hele goede verhalen over gehoord, dus ik hoop in augustus of september al die kant op te vliegen. Ik ben zo benieuwd. Wie had ooit gedacht dat dit opeens tot de mogelijkheden zou behoren?”

Nibret vervolgt: “Natuurlijk denk ik ook weleens: gaan de veranderingen niet té snel? Maar toch wil ik het voor nu positief inzien.” Ook Markos is optimistisch. “Sommige mensen zeggen: ‘Another dictator is in the making.’ Ja, er kan nog van alles misgaan, maar deze veranderingen moesten snel komen – er was zoveel frustratie in het land. Door de hervormingen van Abiy voelen mensen zich eindelijk weer een trotse inwoner van Ethiopië.”