Wel gevaccineerd, niet gedocumenteerd? Dan krijg je geen QR-code

Yadir vindt het lastig te begrijpen waarom hij zich wel heeft kunnen laten vaccineren, maar nu alsnog bij de deur geweigerd wordt. Terneergeslagen vertelt hij: “Soms heb ik spijt en denk ik waarom ben ik eigenlijk gevaccineerd?”

Een woordvoerder van de GGD GHOR, de vereniging voor publieke gezondheid en veiligheid in Nederland, legt via de mail uit dat de organisatie niet verantwoordelijk is voor het ontwikkelen van het beleid rondom de QR-code. Wie dan wel? Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Dat blijkt bij navraag ook op de hoogte van de beperkingen voor de groep zonder verblijfsvergunning. Een woordvoerder noemt de situatie ‘onwenselijk’, maar maakt zich zorgen of de GGD-medewerkers op dit moment over de juiste kennis beschikken om de grote groep zonder BSN-nummer te helpen. “Het personeel moet eerst opgeleid worden, zodat we zeker weten dat alleen mensen die echt gevaccineerd zijn een vaccinatiebewijs krijgen. Daarom werkt het ministerie een stappenplan waarin afspraken staan wie er op welke manier geholpen kan worden. Om dit werkplan landelijk uit te rollen kost veel tijd.”

Lydia van der Meer, Woordvoerder GGD regio Utrecht laat weten: “Wij willen mensen die recht op een coronatoegangsbewijs helpen. Wij volgen daarbij de mogelijkheden die HKVI biedt, zoals opgezet door de Rijksoverheid. We hebben dit als GGD zelf geregeld vanaf het moment dat de mogelijkheid geboden werd, zoals ook huisartsen en specialisten daar gebruik van kunnen maken.”

En dat leidt tot frustratie bij hulporganisaties en ongedocumenteerde mensen in andere delen van Nederland. Khalid Abdou Jone, woordvoerder van het vluchtelingencollectief We Are Here spreekt namens veel ongedocumenteerde mensen in Amsterdam: “Ik begrijp gewoon niet waarom het in Utrecht wel mag, maar dat het hier in Amsterdam niet zou kunnen.” Dagelijks belt hij met de coronahelpdesk, waarbij hij naar eigen zeggen regelmatig te woord wordt gestaan door mensen met weinig kennis over QR-codes.

Maar een landelijke oplossing is het niet. Enkel mensen in de regio Gelderland-Zuid die zich in het verleden bij een asielzoekerscentrum hebben gemeld zijn ermee geholpen. Voor Yadir, die in de omgeving van Nijmegen woont, is het wel een lichtpuntje. Al tempert Punt zijn enthousiasme: “Ik juich pas als mensen een QR-code vasthouden.” Zolang landelijk beleid uitblijft, zijn ongedocumenteerde mensen overgeleverd aan de welwillendheid van de regionale GGD’s.

Ondertussen houdt Yadir zich gedeisd. Met een simpele controle naar het coronatoegangsbewijs zou een BOA erachter kunnen komen dat Yadir illegaal in Nederland verblijft, met alle gevolgen van dien. Terwijl hij staat te wachten op een broodje Döner (alleen gasten die wilden zitten werd om een QR-code gevraagd) ziet Yadir vanuit zijn ooghoek dat er politie voorbijloopt. “Ik wacht buiten”, zegt hij, terwijl hij de donkere novemberavond in verdwijnt.

*Uit angst voor mogelijke uitzetting wil Yadir onder een andere naam worden opgevoerd. Zijn echte naam is bekend bij de redactie.