Egypte kampt al jaren met een energiecrisis, die vooral in de zomer iedere dag voor urenlange stroomuitval zorgt. Het land heeft een van de hoogste aantallen zonuren per jaar ter wereld, maar in plaats van over te stappen op zonne-energie wil de overheid nieuwe kolencentrales bouwen – tot grote woede van met name jonge mensen.
Zij vinden kolencentrales veel te vervuilend en willen niet dat de luchtvervuiling in Egypte – en dan met name in Cairo – nog erger wordt dan het nu al is.
Er is een actiegroep opgericht, Egyptenaren Tegen Kolen, die de afgelopen maanden actief campagne heeft gevoerd. Een anti-steenkool hashtag was een paar dagen trending op Twitter en verschillende Facebookpagina's tegen de nieuwe centrales zijn erg populair.
Aardgas
De huidige energiecrisis in Egypte wordt vooral veroorzaakt door een tekort aan aardgas. ‘Tegen de tijd dat de nieuwe kolencentrales klaar zijn voor gebruik, over ongeveer vijf jaar, is het tekort aan aardgas ook opgelost’, legt Ahmed Al-Droubi, mede-oprichter van de actiegroep, uit. ‘Het bouwen van die centrales helpt dus helemaal niet en zorgt er alleen maar voor dat we straks met nog meer vervuilende industrie opgescheept zitten.’
‘Bovendien heeft Egypte zelf helemaal geen kolen, dus die moeten geïmporteerd worden’, weet Al-Droubi. ‘Dat kost geld en het maakt ons afhankelijk van andere landen. Het is veel voordeliger en verstandiger als de overheid investeert in zonne-energie.’
Ook de Egyptische minister van Milieu, Laila Eskander, heeft zich herhaaldelijk publiekelijk uitgesproken tegen het gebruik van kolen als energiebron, maar afgelopen week heeft het Ministerie van Energie het gebruik van kolen voor de cementindustrie en in elektriciteitscentrales officieel goedgekeurd.
Cementfabrieken
De industrie die het meest baat heeft bij de import van kolen zijn de cementfabrieken, grootverbruikers van elektriciteit. Zij lobbyden dan ook het hardst om goedkeuring van de wet die de import van kolen toelaat.
‘Maar het geld dat in deze industrie omgaat draagt nauwelijks bij aan de Egyptische economie, het zijn slechts een select aantal rijke mensen die er beter van worden’, legt Mohammed Adel van het Egyptische Centrum voor Economische en Sociale Rechten uit. De organisatie heeft samen met enkele andere maatschappelijke organisaties een rechtszaak aangespannen tegen de overheid om de import van kolen tegen te houden. ‘Het is goedkoper om cement te importeren, in plaats van kolen om cement mee te produceren’, aldus Adel.
Tabakslobby
Al-Droubi: ‘Hetzelfde PR-bedrijf dat in 1953 door de Amerikaanse tabakslobby werd ingehuurd om mensen ervan te overtuigen dat roken niet ongezond was, wordt nu ingezet om Egyptenaren te doen geloven dat kolen de enige oplossing voor ons energieprobleem zijn.’
Omar Mohammed woont tegenover een cementfabriek in Helwan, een wijk aan de rand van Cairo. Hij is ontzettend boos dat de overheid de import van kolen toestaat. ‘Kijk naar de kinderen die hier wonen. Ze hebben allemaal groeiproblemen en een grauwe huid. Het laatste dat Egypte nodig heeft is nog meer vieze troep in de lucht’, zegt hij, terwijl hij wijst naar de zwarte rook die uit de schoorstenen van de fabriek walmt.
‘De overheid kan dit niet zomaar doen’, vindt hij. ‘Sinds het begin van de revolutie beseffen veel meer Egyptenaren dat ze rechten hebben. En dat ze het niet zomaar met alles wat de overheid doet eens moeten zijn. Het is niet meer allemaal ‘ja en amen’.’
‘Dit is belangrijker dan de revolutie’ vindt Abdelrahman Saidi, actief binnen de Egyptenaren Tegen Kolen beweging. ‘Wat heb ik aan democratie als ik over twee jaar sterf aan longkanker? De overheid speelt met onze levens en dat van onze kinderen en moet ter verantwoording geroepen worden.’
Het ministerie van Energie was niet beschikbaar voor commentaar.
