Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Chihiro Geuzebroek (35) is sinds tien jaar actief in de grassroots klimaatbeweging en hoopt dat westerse klimaatactivisten snel erkennen dat het Westen een schuld heeft te vereffenen op klimaatgebied. Pas dan kan er verzoening ontstaan en krijgt de klimaatbeweging tanden.
“Al in 2009 deed ik voor het eerst mee aan een massademonstratie voor het klimaat. Bij de klimaattop in Kopenhagen waren er 100.000 mensen op straat. Opvallend was de verenigde houding van mensen uit niet-westerse landen. Zij eisten herstelbetalingen van het Westen voor het ‘koloniseren van de atmosfeer’. Het klimaatprobleem is er natuurlijk een van de westerse industrie. Een wit project dat met kolonialisme overal is uitgerold. Dat is de eerste laag van klimaatracisme.
“
Bij klimaatonderhandelingen heeft de witte stem de overhand, maar niet-westerse landen worden het meest getroffen
Ironisch genoeg heeft de witte stem bij klimaatonderhandelingen de overhand, terwijl niet-westerse landen het meest getroffen worden door de gevolgen van klimaatverandering. Het gesprek gaat over ‘vrijwillige hulp’ aan die landen, niet over het vereffenen van een schuld. Die nadruk op liefdadigheid ontkent de misdadigheid van wat er gebeurd is en ontkent het leed. Bovendien sneuvelen die beloftes van ‘hulp’ meestal.
“
Het westen doet graag alsof het klimaat een probleem van de toekomst is
Het Westen doet daarnaast graag alsof het klimaat een probleem van de toekomst is. Maar dat is een geprivilegieerd idee als je kijkt naar de miljoenen mensen die nu al klimaatvluchteling zijn of de 28,9 miljoen mensen die vorig jaar noodhulp nodig hadden vanwege een klimaatramp. Op Twitter zie je de hashtag #climatechanged opkomen: klimaat is nu al een wereldwijd probleem.
Maar in de activistische klimaatbeweging in Nederland is er nog steeds de vrijblijvende en blije boodschap van het ‘redden van de toekomst’. Borden met ‘red de planeet, het is de enige met chocolade’ of iets anders lolligs geven niet het idee dat mensen ervan doordrongen zijn dat voor veel mensen klimaatactivisme een bittere strijd is om te overleven. Geen wonder dat de Nederlandse klimaatbeweging zo moeilijk aansluiting kan vinden met mensen van kleur.
Recent is er nog een grote ‘aardbeving’ ontstaan in de Facebookgroep van de Nederlandse Klimaatbeweging, waar allerlei klimaatgroepen samenkomen. Iemand postte een artikel van The Guardian over dat pas wanneer er witte doden vallen, er urgentie in het klimaatdebat zal komen. Die persoon werd door moderators uit de groep gezet, omdat zij ‘aanspoorde tot moord op witte mensen’. Elke keer als iemand begint over kolonialisme en klimaat, krijgen ze op hun bord dat ze ‘het gesprek vervuilen’ en dat klimaatracisme ‘irrelevant’ is. Dat ontmoedigt enorm. En tijdens acties gaan witte mensen zo naïef om met de politie, dat mensen van kleur zich in hun bijzijn niet veilig voelen.
“
Gezamenlijke acties op het kruispunt van mensenrechten en klimaat kunnen juist de gebroken relaties helen
En dat terwijl er zoveel te winnen valt als je samen optrekt. Oorspronkelijke bewoners wiens land wordt afgepakt voor gasboringen of een oliepijpleiding staan aan de frontlinie van de strijd. Gezamenlijke acties op dat kruispunt van mensenrechten en klimaat kunnen juist de gebroken relaties helen. Een mooi voorbeeld zag je bij het Amerikaanse Standing Rock, waar oorspronkelijke bewoners de komst van een oliepijpleiding bevochten om hun drinkwater te redden. Daar waren ook groepen legerveteranen om de activisten te beschermen. De veteranen boden hun excuses aan voor het geweld dat het Amerikaanse leger inheemse groepen al tijdenlang had aangedaan.”
Dit artikel verscheen eerder in OneWorld-magazine en op OneWorld.nl op 15 april 2019.
