Expert waarschuwde Monsanto: ‘Wat jullie doen heet ghostwriting, en is onethisch’

In augustus vrijgegeven e-mails bieden nieuwe details over hoe Monsanto heeft meegeschreven aan een studie die onkruidverdelger Roundup veilig verklaart. Het tijdschrift heeft inmiddels een onderzoek ingesteld.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Interne e-mails die op 1 augustus publiek zijn gemaakt in het kader van een rechtszaak tegen Monsanto in de Amerikaanse staat Californië, laten zien hoe het bedrijf woord voor woord meeschreef aan wetenschappelijke literatuur.

De e-mails tonen aan dat Monsanto als onzichtbare auteur optrad bij een studie die in september 2016 in het tijdschrift Critical Reviews in Toxicology verscheen. Die studie stelt dat glyfosaat, het hoofdingrediënt in onkruidverdelger Roundup, geen gezondheidsgevaar voor mensen oplevert.

De studie werd door Monsanto gefinancierd om de conclusies van de WHO aan te vechten

De studie, een uitvoerige evaluatie van de bestaande literatuur over glyfosaat, werd door Monsanto gefinancierd om conclusies van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aan te vechten. Zo zou blijken uit een interne PowerPoint van het bedrijf.

In de PowerPoint uit 2015, waarin niet de naam maar wel een accurate omschrijving van studie voorbijkomt inclusief deelnemende experts die worden genoemd, wordt het idee al geopperd dat wetenschappers van Monsanto delen van de tekst schrijven.

In maart 2015 concludeerde het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC), een werkgroep van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO, dat glyfosaat ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ is voor mensen.

Monsanto was beducht voor onderzoek

De nieuw geopenbaarde e-mails laten zien dat Monsanto het onderzoek van IARC naar de mogelijke kankerverwekkendheid van haar product, van meet af aan vreesde:

“Waar we ons al lange tijd zorgen om maakten, is nu gebeurd”, schrijft een medewerker op 18 september 2014. “Glyfosaat zal door IARC worden geëvalueerd in maart 2015.”

E-mail van Monsanto-toxicoloog.
In een andere e-mail schrijft een medewerker dat het bedrijf ‘mogelijk kwetsbaar’ is omdat er aanwijzingen zijn dat glyfosaat het DNA kan beschadigen, wat duidt op een risicio op kanker. De stukken laten zien dat Monsanto – nog voordat de conclusie er lag – erop rekende dat de WHO-werkgroep een link met kanker zou vinden. Monsanto sprak intern van ‘twijfelachtige’ en ‘politiek geladen’ oordelen van IARC.

Freedom to Operate

Om die reden zette het bedrijf in aanloop naar het werk van IARC een actieplan op papier, terug te vinden tussen de documenten. “Bescherm de reputatie en FTO van Roundup door de veiligheid van glyfosaat te benadrukken”, staat daarin. ‘FTO’ staat voor ‘Freedom to Operate‘, het onbelemmerd kunnen blijven verkopen van Roundup.

De studie die in 2016 in Critical Reviews in Toxicology verschijnt, vormt een weerwoord op de conclusies van IARC. Monsanto is officieel niet bij uitvoering van de studie betrokken. Het neemt daarvoor consultancybedrijf Intertek in de arm. Op die manier kan de studie als ‘onafhankelijk’ worden gepresenteerd. In de publicatie wordt gesteld dat alleen medewerkers van Intertek contact hadden met de auteurs. Ook zou Monsanto geen inzage hebben gehad in het manuscript alvorens dit werd gepubliceerd.

Beide beweringen blijken nu echter niet te kloppen.

Monsanto sleutelt aan tekst

“Oké, ik ben door het hele document gegaan en heb aangegeven wat ik denk dat kan blijven, wat weg moet, en op enkele plekken heb ik wat wijzigingen doorgevoerd”, schrijft William Heydens, hoofd productveiligheid van Monsanto, in een e-mail op 9 februari 2016 gericht aan Intertek-medewerker Ashley Roberts. In de bijlage van de e-mail een conceptversie van de studie met tientallen opmerkingen en wijzigingen.

De e-mails laten zien dat dit de tweede keer is dat Heydens aan de tekst sleutelt. Ook stelt hij in een e-mail een concept van het ‘introductiehoofdstuk’ te hebben geschreven.

‘We gebruiken je niet als auteur’

De documenten tonen dat de beïnvloeding door Monsanto leidde tot wrevel bij één van de betrokken experts, John Acquavella. Dat gebeurt wanneer Heydens de naam van deze wetenschapper wil schrappen, om zo de verwevenheid van Monsanto met de studie te verbergen:

“Ons management heeft besloten dat we jou [..] niet kunnen gebruiken als auteur [..] aangezien je eerder voor Monsanto hebt gewerkt”, schrijft Heydens op 3 november 2015 aan John Acquavella, professor aan de Deense Aarhus universiteit.

Maar Acquavella, die wél heeft meegeschreven aan het manuscript, protesteert: “Jullie kennen me”, schrijft hij terug aan William Heydens. “Jullie weten dat ik geen onderdeel kan zijn van dit bedrieglijke auteurschap [..] Ik denk ook niet dat de andere panelleden daarmee akkoord zullen gaan. Dit heet ghostwriting en het is onethisch.”
Acquavella voelt zich ook ongemakkelijk over de ‘opruiende taal’ van de studie, zo laat hij Ashley Roberts op 8 februari 2016 weten: “Ik heb het gehele samenvattende artikel gewijzigd om zo de meest opruiende uitspraken jegens IARC te schrappen”.

Heydens draait wijzigingen terug

De interne correspondentie laat echter zien dat Heydens de wijzigingen van Acquavella weer terugdraait, met opmerkingen in de kantlijn gericht aan Ashley Roberts waarin hij stelt dat de tekst onveranderd moet blijven. In de definitieve versie van de studie zijn vrijwel alle formuleringen van Heydens gehandhaafd.

Tegenover Bloomberg heeft Acquavella, die bij Monsanto 20.700 dollar declareerdevoor zijn werkzaamheden, gesteld dat hij het eens was met de uiteindelijke tekst.

Het tijdschrift Critical Reviews in Toxicology heeft bekendgemaakt dat het een onderzoek is gestart naar de beïnvloeding door Heydens en Monsanto.

Monsanto verdedigt de onafhankelijkheid van de studie. Volgens Scott Partridge, bestuurder bij het bedrijf, ging het enkel om ‘cosmetische wijzigingen’, zo liet hij Bloomberg weten. Volgens Partridge was de woordkeuze in de studie als het gaat om de rol van Monsanto ‘niet ideaal’, maar dat zou ‘niks afdoen aan de wetenschap’.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons