Gericht op terugkeer, tegen elke prijs

Twintig uitgeprocedeerde vluchtelingen werden vorig jaar gedwongen naar Afghanistan uitgezet, en tien naar Soedan, Iran en Irak. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van de Dienst Terugkeer en Vertrek over 2018. Stuk voor stuk landen waar de uitgezette vluchtelingen volgens mensenrechtenorganisaties een groot risico lopen. Amnesty International maakte begin januari nog bekend dat een Soedanese man die eind 2017 werd uitgezet en door vier Nederlandse marechaussees op het vliegveld werd overgedragen aan de Soedanese veiligheidsdienst, meteen na aankomst werd vastgezet. Dertien dagen werd de man in isolatie vastgehouden, mishandeld en vernederd. Inmiddels leeft hij volgens Amnesty ondergedoken in het Noord-Afrikaanse land.

De Umma Partij is een bekende oppositiepartij tegen het regime van Omar al-Bashir, de 75-jarige president die al sinds 1989 aan de macht is en die door het International Strafhof in Den Haag wordt gezocht voor misdaden tegen de menselijkheid in Darfur. De Umma Partij is ook berokken bij de huidige protesten in Soedan, die de afgelopen weken groeiden. Steeds meer mensen gingen de straat op om te demonstreren, met steeds meer slachtoffers tot gevolg. Volgens Soedan zouden 24 mensen zijn omgekomen, maar mensenrechtenorganisaties vrezen dat het werkelijke aantal veel hoger ligt. De BBC meldde gisteren nog dat een dokter en een 16-jarige bij de protesten zijn omgekomen. Ze zouden volgens de Soedanese doktersorganisatie door het hoofd zijn geschoten.

De Umma Partij Nederland vraagt voortdurend aandacht voor de situatie in Soedan en voert actie tegen de uitzettingen. In het Rotterdamse detentiecentrum wachten volgens Nour nog vier Soedanezen op hun uitzetting.

Terpstra strijdt al langer tegen het uitzetbeleid, waarbij volgens haar nauwelijks nog zorgvuldig naar individuele kenmerken van de persoon in kwestie wordt gekeken. “Er is echt sprake van een verharding. Nederland gaat ervan uit dat wanneer een asielverzoek wordt afgewezen dit automatisch betekent dat die persoon bij terugkeer geen gevaar loopt. Een kafkaiaans uitgangspunt, waar je niet doorheen komt.”

De advocaat vreest dan ook dat het aantal gedwongen uitzettingen dit jaar alleen maar zal toenemen. “De druk op de staatssecretaris om uit te zetten is zo groot, zeker na de discussie rondom Lily en Howick en het Kinderpardon. Wat doen al deze mensen nog in Nederland, hoor je telkens weer. Het zou slim zijn om aan het publiek uit leggen dat uitzetten niet zo eenvoudig is, maar dat is niet wat Harbers wil uitdragen. Dat past ook niet in de lijn die de VVD voorstaat. We zien recent ook dat het aantal inbewaringstellingen ook weer toeneemt.”

Schrijnend is het voorbeeld van twee broers van 17 en 18 jaar oud die in maart 2017 naar Afghanistan werden uitgezet. Het Rode Kruis kon voorafgaand aan de uitzetting de familie niet opsporen. Busser: “Daarvoor was het te gevaarlijk in de regio. Maar de Nederlandse overheid vond dat de oudste broer, die met psychische problemen kampte, wel voor de jongste kon zorgen.” De jongens werden uitgezet naar Kabul, bijna duizend kilometer verwijderd van hun oorspronkelijke woonplaats Herat.