Gehoren van lhbti+-asielzoekers worden voortaan anders aangepakt. De nadruk zal meer liggen op een persoonlijk, authentiek verhaal. Maar wat is dat eigenlijk?
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
“Shit, ik heb me toen vergist in een datum. Ze hebben me er direct op gewezen. Ik vreesde dat het afgelopen was. Ze dachten waarschijnlijk dat ik aan het liegen was.” Armen Melkonian, een jonge Syrische homoseksuele man kan zich de doordringende blik van de IND-medewerker nog goed herinneren.
Ondanks dit foutje wist hij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) te overtuigen dat hij ‘gay genoeg’was. Maar in ruim een derde van de lhbti-asielaanvragen lukt het niet, stelt het onderzoek van de lhbti-belangenorganisatie COC vast. In 85 procent van de gevallen worden asielaanvragen afgewezen omdat de verhalen van de aanvragers als ‘niet geloofwaardig’ worden gezien.
Melkonian in de Hotelschool waar hij les volgt.
De gehoormethode van de IND ligt al langer onder vuur. Zowel belangenorganisaties als sommige Kamerleden bekritiseerden het feit dat de IND intimiderende vragen stelde en te veel nadruk legde op westerse begrippen als ‘bewustwording en zelfacceptatie’. Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers paste daarom de werkinstructie voor IND-medewerkers aan. Sinds 1 juli 2018 moet een LHBTI asielzoeker een ‘authentiek verhaal’ vertellen. Wat wordt daar eigenlijk mee bedoeld?
Authentiek?
“IND-medewerkers worden opgezadeld met een onmogelijke opdracht: bepalen of iemand homo is of niet. Dan kan niemand objectief doen: noch een psycholoog, noch een ambtenaar”, vertelt woordvoerder Philip Tijsma van COC Nederland via de telefoon. Hoe weten de IND-medewerkers wanneer het verhaal van de lhbti-asielzoeker geloofwaardig is? De nieuwe werkinstructie stelt dat ‘daar geen standaard antwoord op is’. ‘Dat het een individuele afweging blijft’, die aan de hand van een ‘authentiek verhaal’ van de asielzoeker gemaakt wordt.
“
IND-medewerkers worden opgezadeld met een onmogelijke opdracht: bepalen of iemand homo is of niet. Dan kan niemand objectief doen
“Een authentiek verhaal is een breed begrip”, merkt Tijsma op. “De vraag is hoe het ingevuld zal worden door de IND-medewerkers. Het risico is dat ze bij de interpretatie van het begrip ‘authentiek’ zullen terugvallen op de oude begrippen bewustwording en zelfacceptatie. Zo zal de nieuwe werkmethode een achterdeur vormen voor dezelfde stereotypen.” Tijsma geeft aan dat het COC de implementatie van de nieuwe werkinstructie nauwkeurig zal opvolgen.
Sandro Kortekaas, de drijvende kracht achter de ngo LGBT Asylum Support, vraagt zich ook af hoe ‘authentiek’ een verhaalelement moet zijn om als dusdanig te worden beschouwd. “Een Irakese jongen vertelde tijdens zijn gehoor over een herinnering uit zijn schooltijd. Hij heeft toen een andere jongen een zoen gegeven. Het is bij hem de hele dag blijven hangen. Dat was een van zijn eerste, ontluikende homogevoelens. Is dat authentiek? Hij werd desondanks afgewezen.” Kortekaas geeft aan dat IND-medewerkers soms authentieke elementen over het hoofd zien.
Een ‘authentiek verhaal’ is trouwens niet het enige vage begrip. “De IND heeft eigenlijk geen definitie van ‘homoseksualiteit’. Er staat ook nergens op papier wat we onder ‘relatie’ verstaan”, merkt Kortekaas op. “Ik heb tijdens verhoren vaak gezien dat ‘relaties’ verkeerd worden geïnterpreteerd. Er moet helderheid komen rond begrippen. Medewerkers van de IND moeten dezelfde taal spreken, maar het moet ook voor asielzoekers duidelijk zijn wat we bedoelen met bepaalde termen.” Het COC vindt niet dat een begrippenlijst nodig is. Wat ze wel belangrijk vindt, is het stellen van grenzen. “De beoordeling zal altijd in een zekere mate subjectief zijn. Daarom is het des te belangrijker om te bepalen wat nu mag en wat niet.”
Staatssecretaris Mark Harbers en Sandro Kortekaas.
Waarom wordt eigenlijk plotseling zoveel aandacht aan ‘authenticiteit’ besteed? Staatssecretaris Harbers wil dat hiermee ‘de fraude, gepleegd door het vertellen van een standaard aangeleerd verhaal, wordt voorkomen’. Tijsma benadrukt dat het COC niet veel verwacht van de nieuwe verhoormethode, als dit inderdaad het punt van de laatste wijzigingen is.
Vertel het gewoon
Het ‘stellen van open vragen en het stellen van vragen over persoonlijke ervaringen en betekenisgeving’ moet de asielzoeker helpen om ‘makkelijk zijn authentieke verhaal te vertellen’, staat vermeld op de website van de overheid. Maar volgens het COC en LGBT Asylum Support is het voor veel asielzoekers helemaal niet evident om überhaupt hun verhaal te doen. “Voor veel mensen is het de eerste keer dat ze over de belevenis van hun seksualiteit praten”, zegt Kortekaas. “Je stelt je kwetsbaar op. Je weet niet wat de reactie van anderen gaat zijn.” Seksualiteit wordt trouwens door iedereen op een andere manier beleefd; velen hebben moeite om hun gevoelens te benoemen. In sommige culturen is het ook niet vanzelfsprekend om op een open en persoonlijke manier over seksualiteit te praten. In het onderzoek van het COC is er onder andere deze getuigenis van Tomas uit Azië te lezen: “In de cultuur in [zijn land van herkomst] praat je niet zo makkelijk over je gevoelens. Je schaamt je een beetje om iemand te vertellen dat je anders bent dan andere mannen. Dat heeft te maken met normen en waarden, waar ik eigenlijk vandaan kwam. (…).”
Culturele verschillen kunnen tot misverstanden leiden, stelt het onderzoek van het COC vast. Ook taalproblemen worden genoemd als een oorzaak van vergissingen. Kortekaas merkt dat IND-medewerkers en tolken tijdens gehoren soms met het verhaal van lhbti-asielzoekers worstelen. “Een asielzoeker vertelde bijvoorbeeld dat hij zich op een seksuele manier kon laten gaan. De IND en de tolk konden dat niet plaatsen.”
“
Als je hen losse informatie geeft, dan zullen ze je niet kunnen volgen. Wees niet beschaamd, wees gewoon jezelf
Melkonian had tijdens zijn gehoor geen tolk nodig. Hij spreekt vloeiend Engels en is mondig genoeg om een overtuigend, coherent verhaal te schetsen. Maar niet iedereen kan dat. Daarom helpt Melkonian nu andere lhbti’ers. “Lieg vooral niet, dat is een van mijn voornaamste adviezen. Ze zullen je dezelfde vraag nogmaals stellen en dan val je door de mand. Ik wist sommige dingen ook niet of herinnerde me iets niet meer. Ik overwoog dan om gewoon maar iets te zeggen. Anders zouden ze misschien gaan twijfelen aan mijn verhaal. Maar ik was er uiteindelijk open over. Probeer een verhaal in je hoofd te creëren, verbeeld je een tijdslijn in: wat is er chronologisch gebeurd? Als je hen losse informatie geeft, dan zullen ze je niet kunnen volgen. Wees niet beschaamd, wees gewoon jezelf.”
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden
