De eerste officiële buitenlandse reis van Donald Trump als president van Amerika brengt hem van Saudi-Arabië naar Israël-Palestina en van het Vaticaan naar de NAVO. Een journalist belt mij voor een expert commentaar. De grote vraag: zal Trump vrede brengen? Terwijl ik een genuanceerd antwoord over economische belangen en wapenhandel formuleer, rijst bij mij de twijfel. Is dit wel de goede vraag?
Natuurlijk speelt Amerika een belangrijke rol in het Midden-Oosten. De net afgesloten wapendeal van 110 miljard zorgt ervoor dat Saudi-Arabië de bombardementen in Yemen voort kan zetten. Zonder de jaarlijkse 3.4 miljard aan Amerikaanse militaire steun zou Israël de bezetting van de Palestijnse gebieden simpelweg niet kunnen bekostigen. Maar Trump volgt gewoon het beleid van zijn voorgangers. Leidt deze aandacht voor meer van hetzelfde niet af van het echte nieuws?
Een gezamenlijk vredeskamp, geheel geweldloos maar toch na een dag verwoest
Neem het kamp Wij zijn Sumud. Dit vrolijk gekleurde tentenkamp werd vorige week in bezet gebeid opgebouwd om aandacht te vragen voor de honderden Palestijnse dorpjes die bij de totstandkoming van Israël werden weggevaagd. Palestijnen, Israëli’s en mensen uit de joodse diaspora die samen strijden tegen de nog altijd dodelijke realiteit van de Israëlische bezetting. Geen lege praatjes over vrede maar praktisch, zichtbaar verzet en solidariteit. Een gezamenlijk Palestijns, Israëlisch vredeskamp, geheel geweldloos maar toch na een dag door het leger verwoest.
Of neem de Israëlische Tamar Alon. Ze heeft, toen ze achttien werd, de dienstplicht geweigerd en is daarom tot 130 dagen celstraf veroordeeld. Zij weigerde omdat zij het als haar morele plicht ziet niet mee te werken aan wat zelfs de Verenigde Naties apartheid noemt. Zoals ze bij haar vrijlating uit de Israëlische gevangenis zei: “Wat ik meemaak valt in het niet, vergeleken met de miljoenen Palestijnen aan wie al 50 jaar de vrijheid wordt ontzegd”.
Of neem tot slot het Vrouwenforum dat afgelopen weekend plaatsvond. Honderdvijftig Palestijnse, Israëlische, islamitische, joodse, christelijke en atheïstische vrouwen die om de tafel zaten. Niet als dialoog om elkaars perspectief te begrijpen maar juist als gezamenlijk blok tegen iedereen die verdeeldheid blijft zaaien. Tegen hen die olie, wapens en andere belangen boven de mensenrechten van alle inwoners van de regio blijven stellen.
Niet een herkauwende Amerikaanse president maar een groeiende internationale burgerrechtbeweging
Dit is slechts een greep uit de gebeurtenissen van afgelopen week. Er gaat bijna geen dag voorbij zonder een geweldloos protest. In Israël en de Palestijnse Gebieden ontstaan organisaties als Combatants for Peace, waar voormalige Israëlische soldaten en Palestijnse strijders de handen ineenslaan tegen het onrecht van bezetting, apartheid en racistische onteigening. In Amerika en Nederland zijn er initiatieven zoals If Not Now, The Rights Forum, gate48 of DocP die solidariteit voorbij de grenzen uitdragen. Niet een herkauwende Amerikaanse president maar een groeiende internationale burgerrechtenbeweging, dát is nieuws. Dat zou het nieuws moeten zijn.
Want als we Palestijnen en Israëli’s die samen strijden tegen onrecht daadwerkelijk tot nieuws zouden verheffen, dan pas komen de echt interessante vragen op tafel. Waarom we in Nederland zo weinig horen over de effectiviteit van geweldloos verzet bijvoorbeeld. Of waarom we blijven eisen dat verzet strikt geweldloos gebeurt. Volgens het internationaal recht mag een bevolking zich ten slotte ook met geweld tegen een buitenlandse bezetting keren.
Of inhoudelijk, wat te denken van de eisen van de 1500 Palestijnse politiek gevangenen die al 37 dagen in hongerstaking zijn? Moeten we niet net als weleer bij Bobby Sands een statement van solidariteit doen uitgaan? Is Marwan Barghouti de Nelson Mandela van vandaag? Prominente Zuid-Afrikaanse anti-apartheid strijders denken in ieder geval van wel. Zij kondigden een 24-uurs hongerstaking af om hun steun te betuigen.
Donderdag 25 mei vond er een wereldwijde solidariteitsactie plaats in de vorm van een ééndaagse vastenactie, maar in Nederland bleef het angstvallig stil. Zullen we het daar eens over hebben? Ik leg het de journalist voor, maar die antwoord weifelend dat het hem eigenlijk om Trump ging. Tja, dat is nou juist het probleem.
