“Elke generatie is verantwoordelijk voor vrede”

“Ik heb me aangemeld voor Het Actiefonds omdat ik dichterbij activisme wilde zijn, dichterbij directe actie, grassroots organisaties. Het Actiefonds werkt zelf ook als een grassroots organisatie: mensen zitten erbij omdat ze gemotiveerd en toegewijd zijn. Ik heb maatschappelijke studies gestudeerd in Tsjechië. Dat was de enige studie op dat gebied in Oost-Europa op dat moment; toen ik geboren werd, waren er nul NGOs in Slowakije. Het bestond niet, want er was nauwelijks een maatschappij.

En ik geloof heel erg in de kracht van de burgermaatschappij. De kracht van grassroots organisaties, van activisme, van burgerlijke betrokkenheid. Ik vind dat we allemaal verantwoordelijk zijn voor democratie, of de waarden die we in de maatschappij willen. Het gaat niet alleen om elke paar jaar stemmen. Het is de verantwoordelijkheid van ons allemaal. Dat vind ik zo goed aan activisme: activisten willen iets veranderen, en niet alleen klagen.” 

“Het is geweldig dat ik na de universiteit zo snel een baan in mijn vakgebied vond, in fondsenwerving. Maar activisme en burgerrechten liggen dichter bij mijn hart, daarom werk ik bij Het Actiefonds. Ik heb dat element in mijn leven nodig. Nu werk ik meestal met heel professionele organisaties, die bijna als bedrijven werk. Dat is goed, de wereld heeft zulke organisaties nodig. Maar ik hou ook heel erg van de kleinere, grassroots organisaties. Daar zijn mensen ontzettend gedreven: ze doen het niet omdat het hun gewone baan is, maar uit passie, of frustratie, of een andere motivatie.”

“Toen ik naar Nederland kwam, was ik op zoek naar mensen die hetzelfde voelen over activisme. En het duurde echt drie jaar voordat ik zo’n groep vond. Ik denk dat in Nederland, mensen al zo lang tevreden zijn met hun regering, en vertrouwen hebben in de politie en de overheid, dat ze lui zijn geworden wat betreft activisme. Toen het vliegtuig neergeschoten werd in Oekraïne, waren er massale protesten in Slowakije en Tsjechië, en niks in Nederland. Ik was geschokt, want dat waren Nederlanders! Ik denk echt dat het komt omdat de democratie hier al zo lang gewoon functioneert, dat mensen zoiets hebben van — oké, dat is niet mijn taak, dat zijn niet mijn zaken, het is de taak van de overheid om dat te regelen, niet van mij.
Het is de prijs die je betaalt voor functionerende democratie. Ik denk dat Nederlanders het als vanzelfsprekend beschouwen, en dat moeten we niet doen.”

“Vorige winter is er een journalist vermoord in Slowakije, met zijn verloofde. Ján Kuciak was een zevenentwintigjarige onderzoeksjournalist, die corruptie in de politiek en het bedrijfsleven onderzocht. Dat leidde tot de grootste protesten in Slowakije sinds de revolutie dertig jaar geleden. Wij organiseerden hier een kleine bijeenkomst. De eerste actie was een herdenking voor de journalist, we hebben een kaars aangestoken voor de ambassade. In totaal hebben we ongeveer vijf protesten georganiseerd in Den Haag en Amsterdam. Nu organiseren we een klein film festival in Den Haag, waar we anti-corruptie documentaires screenen uit Tsjechië en Slowakije. Het is in November in Humanity House. We hopen dat we een discussie in gang kunnen zetten, tussen Nederlanders en Slowakijers.
We willen ook iets doen met het feit dat Crimea niemand iets kan schelen. Ze hebben gewoon een stuk land afgepakt, in Europa, en het kan niemand iets schelen. Voor veel Nederlanders is het niet Europa, het is te ver weg — maar het is maar twee uur vliegen!”

“Het was fantastisch om mensen te vinden die zichzelf als activist beschouwen. Ik sloot me ongeveer een jaar geleden aan, denk ik, en wat we doen is we vergaderen elke maand en beoordelen aanvragen. De meeste aanvragen komen uit Oost-Europa, of Rusland, of Midden-Europa. We bespreken de aanvragen en beslissen of de projecten overeenkomen met de strategie van Het Actiefonds. Indien nodig nemen we contact op met de aanvragers, stellen hen wat vragen. We proberen ook onze eigen netwerken te bereiken. Als we een Slowaakse of Tsjechische groep hebben, vraag ik rond: ken je deze mensen, zijn ze legitiem?
De meerderheid van de mensen in de Oost-sectie komt ook uit de regio, of heeft daar gewoond of gewerkt. Iedereen is op de een of andere manier verbonden aan de regio.”

Memorabele acties

“Vorig weekend was ik in Polen, en liep ik over een plein in Wroclaw, en zag ik vier mannen een poster omhoog houden waarop een man een klein kind zoende. Ze hadden een megafoon, en ze draaiden een opgenomen speech over dat homo’s pedofielen zijn, onze samenleving vernietigen — vreselijke dingen. Ik stopte, en toen zag ik een klein groepje LGBT-mensen, in een vreedzaam tegenprotest. En uiteindelijk heb ik twee uur met hen geprotesteerd. Na die twee uur bleek dat zij de organisators van een Gay Pride in Wroclaw waren, die wij hadden gesteund! En ik had geen idee, ik kwam hen gewoon tegen. Dat soort dingen, die ik te zien krijg, of als ik iemand ken die erbij was, dat onthoud ik. Ik ben heel geïnteresseerd in burgerrechten dus… natuurlijk zijn er veel coole klimaatactivistische projecten, maar ik weet niet zoveel over klimaatverandering dus het is moeilijker voor me om te connecten. Maar de projecten over burgerrechten zijn altijd heel memorabel voor me. Bijna elke maand is er wel een aanvraag waarbij ik denk, dit is zo cool, ik ben blij dat mensen dit doen.

In mijn werk bij Het Actiefonds geeft het me echt energie, om te lezen over mensen in de regio waar ik vandaan kom: hoe ze samenwerken om iets neer te zetten. En het is geweldig om met gelijkgestemden te meeten elke maand, dat geeft me hoop. Elke generatie is verantwoordelijk voor vrede in hun land en in de wereld. Het feit dat de laatste twintig jaar, de overheid het hier goed heeft gedaan, betekent niet dat de komende twintig jaar ook zo zullen zijn. We moeten betrokken blijven bij de maatschappij.”

Film festival

Het Iron Sky Film Festival, mede-georganiseerd door Diana, vond plaats op 17 en 18 november bij Humanity House in Den Haag. Tijdens het festival werden er Slowaakse en Tsjechische documentaires vertoond over corruptie en democratie.