Ghana was in 1957 het eerste land in West-Afrika dat onafhankelijk werd. In 2007, 50 jaar later, was het feest. Ik was dat jaar voor de tweede keer in Ghana.
De overheid had een Chinees bedrijf ingehuurd om het hele land schoon te vegen. Niet omdat Ghanezen niet kunnen schoonmaken, half Amsterdam wordt immers door Ghanezen schoongehouden, maar de Chinezen leverden de blikken driewielers waarmee het afval verzameld werd. Voor het echte schoonmaakwerk huurden zij ook gewoon Ghanezen in.
De overheid had, met de naderende verkiezingen in gedachten, een miljoen mensen in het land een baan beloofd. Een sterk staaltje werkeloosheidsbestrijding, maar er waren uiteraard niet ineens een miljoen extra banen. Die moesten dus een beetje gecreëerd worden en de verjaardagsschoonmaak vormde een dankbare werkgever. In het hele land verzamelden mensen in fel paarse hesjes op de blikken Chinese driewielers het afval.
Destijds was ik nog student en ik vond het rommelige in Ghana juist altijd wel een aangename afwisseling van het nette Holland met zijn geveegde stoepjes. Gelukkig won de andere politieke partij de verkiezingen en een jaar later was het overal weer lekker rommelig.
Het afval van onze guesthouse verzamelden we altijd in een hoek van het erf. Eens in de week verbrandde de tuinman alles. Je moest wat, zonder vuilnisophaaldienst. Ik vond altijd dat je in Nederland flink moest betalen voor het ophalen van je afval, maar iedere week alles in de hens steken in de hoek van de tuin is ook niet ideaal. De geur van verbrand plastic is er zo algemeen dat ik nu nog steeds aan Ghana moet denken als ik het ruik.
De afvalberg in de hoek van de tuin was interessant voor kinderen uit de buurt. Zij zochten in ons exotisch afval en vonden felgekleurde wikkels en plastic bakjes van de koekjes die de vers aangekomen student uit Holland had meegebracht. De tuinman joeg de kinderen steevast weg en dan vlogen ze met hun buit over het erf.
Nog wekenlang zag ik ’s ochtends langs de weg kinderen zandtaartjes maken met onze stroopwafeldoos. Wat moest ik daarvan vinden? Een pijnlijke illustratie van het contrast? Een fraaie vorm van recycling?
Ik ben er nog steeds niet helemaal uit.
David van Bodegom