De mislukte bomaanslag op een vliegtuig van Amsterdam naar Detroit op 25 december heeft de veiligheid van Schiphol in de schijnwerpers gezet. Hoe kon Umar Farouk Abdulmutallab een potentiële bom in het vliegtuig krijgen? Veiligheid op de luchthavens Schiphol en Detroit, en later overal ter wereld, kwam onder vuur te liggen en de beveiligers op Schiphol stonden plotseling middenin de anti-terreur- en media-oorlog.
Maar de aandacht verschoof snel naar de technologie toen Schiphol suggereerde dat full body scans een oplossing zou bieden. De positie van de mannen en vrouwen in de frontlinie van de luchthavenveiligheid, de bewakers, kreeg slechts marginaal aandacht, hoewel hun diensten – met of zonder full body scans – van doorslaggevend belang blijven voor de beveiliging van Schiphol.
Uit gegevens van de Loonwijzer kunnen we leren dat de functie van beveiliger een doodlopende baan is, met een betaling van iets meer dan een minimumloon en bijna geen carrièreperspectief. Loonwijzer beschikt over salarisinformatie uit Nederland, Duitsland en de Verenigde Staten voor beveiligers. Elders in de Loonwijzer-landen zijn nog niet voldoende gegevens beschikbaar.
Direct na de mislukte aanslag sprak ex-beveiligingspersoneel op Schiphol met de media over wat zij ervaren als een falende beveiliging. Ze spraken over gebrek aan middelen en opleiding, dit ondanks hun officiële belofte geen details over de veiligheid te onhullen. Zo geheim zijn die details, vertelden ze in De Telegraaf, dat ze zelfs Schiphol daar niet over mochten inlichten. Een deel van hun verhaal:
"Het algemeen belang is groter dan mijn persoonlijk belang", legt Belinda Kreugel uit, die tot voor kort bij G4S werkte. "Er zijn daar zó veel dingen die niet kloppen. De risicovluchten op Amerika worden gecontroleerd door beginnelingen, uitzendkrachten met een beveiligingsdiploma waarmee je net aan winkelbeveiliger mag zijn. In een opleiding van twee weken wordt je geleerd hoe je moet fouilleren en hoe je een pistool kunt herkennen op röntgenbeeld, en dat is het dan. Geen vervolgcursussen, geen bijscholing. Driekwart van de mensen is nog geen jaar in dienst. Daarna worden ze te duur. Niemand mag dat weten. Schiphol Airport wil heel graag weten waar de fouten zitten, maar wij hebben zwijgplicht."
In Nederland zijn in het mediadebat die klachten nauwelijks naar voren gekomen, het is gericht op technologie, weg van de mensen die dat moeten uitvoeren. De luchthavens lijken liever meer geld te besteden aan full body scanners in plaats van hun menselijke controleposten.
In Nederland is het beginsalaris van een beveiliger van 25 jaar 13,39 euro bruto per uur, maar de onderlinge verschillen zijn vrij groot: het varieert van een minimum van 9,56 euro tot 23,29 bruto per uur. Het minimumloon in Nederland is 8,72 euro per uur. Het krijgen van een toezichthoudende functie verbetert het salaris met gemiddeld drie euro per uur, maar slechts zeven procent van het beveiligingspersoneel krijgt een kans op een carrière. De meeste uitzendkrachten verlaten Schiphol binnen een jaar, zij zijn waarschijnlijk zijn niet opgenomen in deze gegevens.
Ervaring telt nauwelijks: Nederlandse bewakers met twintig jaar ervaring krijgt drie euro meer in vergelijking met starters, ongeveer 30 procent meer.
De enige troost voor de bewakers op Schiphol is dat de bewakers in Duitsland nog minder verdienen. Hun bruto-uurloon is ongeveer elf euro. Geslacht of een toezichthoudende functie maken niet uit voor de hoogte van het salaris. Twintig jaar ervaring maakt in Duitsland een verschil uit van minder dan een euro of verhoging van minder dan tien procent. Die Duitse beveiligers zouden in Detroit zelfs slechter af zijn. De lonen beginnen bij USD 7,93 (euro 5,49) en zijn gemiddeld USD 12,34 (euro 8,54). Het minimumloon in Michigan is USD 7,40 (euro 5,13).
Meer informatie over lonen en hun achtergronden:
De Loonwijzer (in het Nederlands)
De WageIndicator (internationaal)
Een Engelse versie van dit verhaal is hier te lezen.