Dat hier meer gebeurt dan een boterham smeren, is bij binnenkomst al duidelijk. Terwijl het team vrijwilligers en nieuwkomers in de keuken werkt, worden er in de ruimte ernaast enthousiaste ondernemingsplannen besproken van een dame met buitenlandse afkomst. Volgens Rian, van Broodje Aap & Linke Soep, zijn er veel nieuwkomers op zoek naar volgende stappen. Daarom is het belangrijk om een veilige, Nederlandstalige omgeving te bieden. Nieuwkomers zijn op zoek naar hun rol hier in de maatschappij en vragen zich af wat hun talent waard is. Als hun talent bijvoorbeeld niets waard is zonder een papiertje, zullen ze moeten nadenken over andere stappen. Hier wordt er graag meegedacht en ondersteuning geboden.
Zonder extra taalondersteuning is het moeilijk om mensen aan het werk te krijgen. Als je de Nederlandse taal niet goed beheerst, kom je vaak terecht in een arbeidsomgeving waar bijna niemand Nederlands spreekt. Zo kom je bijvoorbeeld terecht in een fabriek, waar alleen Pools gesproken wordt. Daarmee is jouw wens om beter Nederlands te spreken bij voorbaat in de kiem gesmoord. Daarnaast mis je een heel stuk sociaal contact. Volgens Rian heb je een context nodig waarbinnen je kunt leren. Als je niet werkt, of je taallessen zijn voorbij, zijn er weinig plekken waar je jouw Nederlands vandaan kunt halen.
Iedereen kan meedraaien
De keuken is een omgeving die zich bij uitstek leent voor het oefenen van taal. Door samen te werken komen ook verschillen in gebruik en omgang aan het licht. Opdrachtbriefjes lezen, instructies opvolgen of snel kunnen reageren, zijn uitdagingen die dagelijks aan bod komen. Met begeleiding en training kan iedereen meedraaien, zelfs de mensen die heel weinig Nederlands spreken. Er is dan ook geen basisniveau vereist en helpen mensen elkaar. ‘Als je een ander iets uitlegt, leer je zelf immers ook. Er is geen “leerlijn”, zoals in de schoolboeken. De methodiek zit hem in het bieden van een taalrijke keuken’, vertelt Rian. Precies zoals het in de praktijk ook werkt.
De samenwerking met vrijwilligers werkt erg goed. Het is een betrokken team, dat zorgt voor een positieve dynamiek. Mensen hebben echt wat aan elkaar. Zo halen vrijwilligers er ook iets uit voor henzelf. Soms zijn het mensen die niet meer hoeven te werken, of ze komen uit een burn-out en proberen zo nieuwe stappen te zetten. Anderen zijn aan het zoeken wat ze precies willen, nadat ze werkloos zijn geraakt. Ook mensen met een baan komen hier, om wat extra’s te kunnen doen. ‘Als je vrijwilligerswerk doet, ben je in principe een sociaal ondernemend wezen’, vertelt Rian. ‘Je haalt er iets voor jezelf uit, maar je wilt ook iets betekenen voor een ander’.
Uitdagingen buiten de keuken
Na twee jaar hebben ze veel expertise opgedaan met het werken met nieuwkomers, maar ook leren ze waar je als project tegenaan loopt. Zo is er bijvoorbeeld weinig ondersteuning voor projecten met nieuwkomers. Gemeente Tilburg omarmt alle initiatieven die zich met deze doelgroep bezighouden en dit is weliswaar onderdeel van het plan van de gemeente, maar helaas werken zij met een vaste organisatie. Daardoor zijn voor andere projecten de financieringsmogelijkheden beperkt.
Het realiseren van stabiele financiering blijft dan ook lastig. Als sociale onderneming kun je een goed maatschappelijk doel hebben en een grote gedrevenheid: poen is er ook nodig. ‘Ons bestaansrecht wordt telkens bewezen door de vele mensen die bij ons binnenkomen. Vanuit verschillende maatschappelijke organisaties komen nieuwkomers en vrijwilligers bij ons terecht. Toch is het lastig om meer commerciële bedrijven aan te spreken. Onze poging om middels “company-funding” financiering te realiseren, is helaas (nog) niet van de grond gekomen. We zagen veel potentie in het structureel aanbieden van onze services aan bedrijven en hadden dit graag gewild. Maar bedrijven lijken vaak druk om hun eigen hoofd boven water te houden’, vertelt Rian.
Maatschappelijk Verbeterend Ondernemen
De balans vinden tussen de maatschappelijke missie en winst maken, is erg moeilijk. Rian: ‘We hebben veel gesprekken met mensen die hetzelfde ervaren. Ook mensen die vanuit een commercieel vertrekpunt meer maatschappelijke zaken willen oppakken, komen moeilijk in balans. Wat je bijvoorbeeld veel ziet is dat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen een verplichting wordt, een dooddoener. Als er maar iets gedaan wordt, als er maar een buitenlander wordt aangenomen, dan kun je dat agendapunt afstrepen. Daarom willen wij graag Maatschappelijk Verbeterend Ondernemen. ‘Verantwoord’ ondernemen is te makkelijk. De vraag is: wil je het voortouw nemen in maatschappelijke verbetering? Wil je verandering tot stand brengen en extra waarde toevoegen?’ Wij, bij Starters4Communities, denken dat het precies hierom draait. Uiteindelijk verdient niemand het om voor spek en bonen mee te doen, zelfs niet in de keuken.
Starters4Communities spreekt met organisaties in het kader van het nieuwe programma Refugees4Communities. In dit programma werken starters en nieuwkomers samen aan sociale projecten in Tilburg. Ondernemende vaardigheden opdoen, je netwerk vergroten en direct impact maken. Samen sterker. Interesse? Meld je aan voor de informatie-avond op 3 april in BANK15 of mail: starters@starters4communities.nl.
