Miljoenen arme boeren zullen het slachtoffer zijn van deze strenge hervormingen als er geen uitgebreid compensatiepakket overeengekomen kan worden voor het einde van het jaar, waarschuwt Oxfam.
"Ontwikkelingslanden zijn opgeofferd zodat Europa een overeenkomst kon sluiten", zegt Adrie Papma, Novib-directeur handelscampagne. "De Commissie heeft met geld gestrooid naar haar lidstaten om hen over te halen te tekenen, maar heeft een aantal van de armste landen ter wereld in de steek gelaten. In een jaar dat bedoeld was om zich te richten op Afrika en slechts enkele dagen voor de WTO top in HongKong, is dit een zeer harde klap, vooral als de Europese Unie een pro-development deal wil bereiken. Op zijn minst moeten ministers, tijdens hun staatshoofdenoverleg volgende maand, overeenkomen om lange-termijncompensatie te geven om de effecten van deze hervorming te verzachten."
De Europese Commissie bevestigde vandaag haar plannen om de interne suikerprijs met 36% te laten dalen over een periode van vier jaar – een scherpe daling die de economieën van vele van suiker afhankelijke ontwikkelingslanden zal schaden.
De overeenkomst van vandaag zal Europa ook toestaan om importen van de minst ontwikkelde landen te beperken als ze meer dan 25 procent per jaar toenemen. Dit is een regelrecht verraad aan de belofte om de minst ontwikkelde landen vrije toegang tot Europa's markten te geven vanaf 2009, volgens het Everything But Arms Initiative. Als resultaat hiervan kan die vrije toegang nog eens elf jaar uitgesteld worden tot 2020. Volgens Oxfam's schatting kan deze mogelijke limiet op exporten oplopen tot een verlies van 1 miljard euro jaarlijks voor de armste landen.
De overeenkomst van vandaag behelst nóg een klap voor de arme landen. De overeenkomst garandeert geen einde aan dumping. Sommige Europese compensatiebetalingen zullen gekoppeld worden aan productie en dit kan betekenen dat de aansporing tot overproductie niet weggenomen is. Dit kan betekenen dat de EU moeite zal hebben om te voldoen aan de WTO-uitspraak tegen gesubsidieerde exporten.
"Het had niet slechter kunnen uitpakken voor ontwikkelingslanden", zegt Adrie Papma.
Europa biedt momenteel slechts 40 miljoen euro compensatie in 2006 voor haar voormalige koloniën, de zogenaamde ACP-landen (Afrika, Caribisch gebied, Pacific) en geen compensatie voor de armste landen in de wereld. Daarentegen zijn de aanbiedingen voor compensatie aan Europese industrieën en producenten gestegen tot boven de 7 miljard euro om zich verzettende lidstaten over te halen de overeenkomst te tekenen.
Novib is het Nederlandse lid van Oxfam International, een samenwerkingsverband van twaalf onafhankelijke ontwikkelingsorganisaties. Het gezamenlijk ideaal: een rechtvaardige wereld zonder armoede.