Maandag 10 december, Dag van de Mensenrechten, eindigt de 16-daagse internationale campagne ‘Orange the World’ om seksueel geweld op de werkvloer aan de kaak te stellen. Dat blijft nog steeds noodzakelijk. Wij hebben een deel van de 16 dagen doorgebracht op reis bij onze partners in Indonesië. Daar werken we samen om arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie te verbeteren. Het aanpakken van seksueel geweld is één van onze speerpunten.
Gender Based Violence Free Zone
Samen willen we bereiken dat Europese kledingmerken hiertegen optrekken met lokale vakbonden (partners van FNV en CNV). In India en Bangladesh hebben sommige fabrieken in overleg met onze partners, comités ingesteld waar werknemers ongewenste intimiteiten (desgewenst anoniem) kunnen aangeven. In Indonesië heeft een lokale (vrouwen)vakbond – met onze steun – een industriezone tot Gender Based Violence Free Zone uitgeroepen en een plek ingericht waar slachtoffers van seksueel geweld veilig hun verhaal kunnen doen.
Werk maken van bestrijding seksueel geweld
Het zijn relatief kleine interventies die op lokaal niveau vrouwen een hart onder de riem steken. We zien dat in de betreffende fabrieken werk wordt gemaakt van het bestrijden van seksueel geweld: klachten worden serieus behandeld, daders komen er minder makkelijk mee weg. Dat de makers (90 procent is vrouw) van onze kleding worden beschermd tegen geweld en intimidatie is wel het minste wat we mogen verwachten.
Een hand op de bil of seksueel getinte opmerkingen
In Indonesië is op dit moment de zaak in het nieuws van Baiq Nuril Maknun, die haar leidinggevende beschuldigde van seksueel geweld, met gevolg dat zij zelf tot zes maanden gevangenisstraf is veroordeeld wegens smaad. Duidelijk is dat een gedeelde definitie van seksueel geweld ontbreekt. Natuurlijk is in Indonesië – net als in alle andere beschaafde landen – verkrachting strafbaar. Maar wat niet gedekt wordt door het strafrecht – een hand op de bil of seksueel getinte opmerkingen – is evengoed vernederend voor vrouwen en valt ook onder ‘seksueel geweld’. Toch ontbreekt in veel bedrijven beleid om dit soort gedrag uit te bannen.
Heikel punt
Een van de manieren om seksueel geweld op de werkvloer tegen te gaan is door internationale regelgeving. Dit kan via de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), waar 187 landen bij zijn aangesloten. ILO-conventies die nationaal worden geratificeerd zijn bindend. In juni 2019 staat ‘Violence and harassment in the world of work’ (dus niet alléén seksueel geweld) op de agenda. Vooral de status van de te maken afspraak over seksueel geweld is een heikel punt: wordt het een bindende conventie, of blijft het bij een aanbeveling? Voor ons is het duidelijk: alleen een echte conventie, die de kaders schept voor duidelijke nationale wetgeving, biedt oplossing. Wij roepen daarom de Nederlandse overheid én werkgeversorganisatie VNO-NCW op zich met ons hard te maken voor een conventie tegen geweld en intimidatie op de werkvloer, waar vrouwelijke arbeiders overal ter wereld iets aan hebben.
