‘In ons onderzoek bij Groen Traineeship zagen we dat deelnemers al een groen hart hadden, maar nog zochten naar manieren om hier uiting aan te geven.’ En die manieren hebben de meesten kunnen vinden: het aantal jongeren dat aangaf te weten waar aan de slag te kunnen voor natuur, steeg van 33% naar 81%.
Samen met haar collega’s Riyan van den Born en Noelle Aarts stelde ze zichzelf de vraag: waar in de levensloop worden zaadjes geplant om iets te doen voor de natuur? ‘Groen Traineeship leek ons een interessante case, omdat deelnemers waarschijnlijk nog niet 100% in de groene wereld zitten. Maar wat bleek nu, een beetje een open deur, maar de jongeren die meedoen aan Groen Traineeship zijn óók al ‘groen’.’
Groen of natuurverbonden?
Voor het gemak spreken we vaak over ‘groene’ mensen en ‘groene’ organisaties. Maar dit ligt eigenlijk een stuk complexer. Om de nuance aan te brengen, spreken Bernadette en collega’s van natuurverbondenheid en gebruikten ze drie meetinstrumenten* in hun onderzoek om natuurverbondenheid te kunnen meten. Eentje daarvan is de Inclusion of Nature in Self (INS) scale. In onderstaande afbeelding zie je dat je met overlappende cirkels aan kan geven in hoeverre jij voelt dat jij onderdeel bent van de natuur.
Je ziet de score van deelnemers op de ‘Inclusion of Nature in Self’ schaal (INS, Schultz 2002) voor en na deelname aan het Groen Traineeship. Vertaald figuur uit het gepubliceerde artikel over het Groen Traineeship (van Heel, van den Born en Aarts, 2024) in Environmental Education Research. Waar zit jij van A-G denk je?
Naast deze meetinstrumenten kan je natuurlijk ook simpelweg iemand vragen: voel je je nu na afloop van je traineeship meer verbonden met de natuur? Deze antwoorden heeft het team ook meegenomen in hun onderzoek.
* voor de liefhebbers: de andere twee meetinstrumenten zijn de Nature Relatedness (NR-6) scale (Nisbet, Elizabeth en Zelesnki, 2013) en de HaN scale (van den Born, 2006).
Gesterkt in hun route
Opvallend hierbij is dat de natuurverbondenheid van trainees na afloop van hun traineeship onveranderd leek, terwijl de meerderheid (58%) wél ervaarden dat hun gevoel van natuurverbondenheid steeg. ‘Trainees zijn vooral gesterkt in het vinden van hun route om bij te dragen aan natuur en duurzaamheid. Je zou kunnen zeggen dat hun groene hart handen en voeten heeft gekregen. Dat gaf hen waarschijnlijk het gevoel wel meer verbonden te zijn met natuur.’
Basisbehoeftes om in actie te komen
‘Vrienden vragen mij weleens of ik er niet verdrietig van word om iedere dag bezig te zijn met thema’s zoals biodiversiteitsverlies en klimaatverandering. Het geeft mij juist veel hoop, bijvoorbeeld om te zien hoe trainees zich in willen zetten voor natuur.’ In de literatuur is daar een mooie term voor: constructive hope. Dit houdt in dat je gelooft een verschil te kunnen maken door je gezamenlijk in te zetten voor deze problemen.
‘Wat heel tof is, is dat Groen Traineeship in de behoefte aan handelingsperspectief voorziet. Ook andere basisbehoeftes die wij hebben om in actie te komen zien we terug in de projecten: autonomie, competentie en vooral ook dat je het samen met anderen doet,’ vertelt Bernadette enthousiast. ‘Daarbij zien we dat het ook goed werkt dat de focus niet alleen op het leren over natuur en duurzaamheid ligt, maar vooral ook op het ervaren en doen.’
Groen Traineeship als entry point
‘Voor veel deelnemers was het Groen Traineeship de eerste keer dat ze iets aan groen vrijwilligerswerk deden, en dus een nieuw pad aan het verkennen waren,’ deelt Bernadette. Uit het onderzoek blijkt dat jongeren na afloop van hun traineeship beter weten wat groene organisaties doen en welke soorten (vrijwilligers)werk mogelijk zijn in de groene sector. Ook steeg de motivatie van de deelnemers om zich voor natuur en milieu in te zetten. ‘En Groen Traineeship laat zien dat dat op veel verschillende manieren kan. Om iets voor natuur te doen hoef je je niet alleen heel praktisch in te zetten, maar kan je bijvoorbeeld ook vanuit communicatieve of organisatorische hoek bijdragen.’
Groen Traineeship is dus niet het einde van de rit, maar geeft extra ‘brandstof’ voor meer ervaringen, een sterkere verbinding én actie. Programma’s zoals Groen Traineeship, die onderdeel zijn van de Maatschappelijke Diensttijd, zijn volgens Bernadette enorm belangrijk: ‘Het is essentieel dat jongeren gelijkgestemden ontmoeten en worden gefaciliteerd om hun eigen talenten te ontwikkelen. En zich in te kunnen zetten voor iets wat zij belangrijk vinden op een manier die bij ze past.’
Ik wil meer weten (en doen)
- Lees het volledige onderzoek ‘Finding their way to act for nature through out-of-the-classroom learning – the case of the Green Traineeship‘ (open toegankelijk)
- Onderteken de petitie Behoud de Maatschappelijke Diensttijd (MDT)
- Wil jij ook je weg vinden in de groene sector en impact maken? Bekijk de Groen Traineeship projecten.
Het Centre Connecting Humans and Nature is onderdeel van het Institute for Science in Society, aan de Radboud Universiteit. Dit onderzoek is o.a. gefinancierd vanuit IVN Natuureducatie, Staatsbosbeheer, Cultuurfonds, Natuurmonumenten en WNF.
