Met het Klimaatakkoord wordt een essentiële stap gezet om de Nederlandse samenleving beter te beschermen tegen de effecten van klimaatverandering. Met de nieuwe CO2-heffing lijkt de doelstelling om 49% van onze CO2-uitstoot te verminderen te worden behaald, een belangrijk succes. Het is mooi dat het kabinet haalbaarheid en betaalbaarheid van het beleid centraal stelt. Om te voorkomen dat ons klimaatbeleid een negatieve impact heeft op armere landen en kwetsbare groepen roepen wij op tot het volgende:
Garandeer duurzame herkomst van biomassa
Biomassa wordt in het Klimaatakkoord gepresenteerd als brandstof van de toekomst. We kunnen in Nederland alleen lang niet genoeg biomassa produceren om te voorzien in onze behoeften. De Nederlandse import van biomassa groeit in 2019 en zal ook blijven groeien met de biomassa-ambities van het kabinet. Dit zorgt voor ontbossing, afname van biodiversiteit en ontheemding van bevolking in andere landen.
Uit onderzoeken blijkt dat bio-energie in Nederland vaak even slecht of slechter is voor het milieu dan fossiele brandstoffen. Dit komt doordat de effecten op de landen van oorsprong en haar bevolkingen niet worden meegenomen. Wij sluiten ons daarom aan bij de oproep van Milieudefensie en Greenpeace om geen subsidie op biomassa toe te staan tot er garanties zijn dat biomassa niet ten koste gaat van bossen en de mensen die ervan afhankelijk zijn.
Schaf Nederlandse staatssteun aan fossiele sector af
Ten tweede vinden we het een gemiste kans dat er in het klimaatakkoord geen korte metten worden gemaakt met de Nederlandse staatssteun aan de fossiele sector. Fossiele industrie kan rekenen op een keur aan belastingvrijstellingen, subsidies en overgenomen ondernemersrisico’s. In totaal telt dat volgens Follow the Money op tot maar liefst €7,6 miljard per jaar. Het gebruik van fossiele brandstoffen leidt niet alleen tot 2/3 van de mondiale CO2 emissies, maar frustreert vaak de ontwikkeling van schone alternatieven.
Het blijft helaas onduidelijk in hoeverre de aangekondigde CO2-heffing ervoor zorgt dat de vervuiler gaat betalen. Ook het feit dat de luchtvaartindustrie als één van de grootste uitstoters van CO2 in Nederland buiten schot blijft, en zelfs weer mag gaan uitbreiden, is een onbegrijpelijke tegenstelling met de ambities van het klimaatakkoord.
Zorg ervoor dat iedereen mee kan doen
Ten derde willen we graag een lans breken voor inclusieve klimaatactie. Iedereen moet mee kunnen doen, niemand mag buiten de boot vallen. We zijn daarom verheugd met het Kolenfonds, waarmee werknemers uit de fossiele sector worden ondersteund in het vinden van een nieuwe baan. Tegelijkertijd zien we dat bestaande ongelijkheden worden versterkt door klimaatverandering en dat extra actie nodig is, zowel in Nederland als internationaal. Daarbij maken we ons zorgen over de toegankelijkheid van klimaatfinanciering. Het Green Climate Fund, wat door de Nederlandse regering wordt genoemd als belangrijk instrument, is niet toegankelijk voor kleinere organisaties. Zij zijn juist vaak sterk geworteld in gemeenschappen en worden geleid door vrouwen. Ook het Dutch Fund for Climate and Development dat nu in ontwikkeling is, lijkt uitsluitend gericht te zijn op projecten die “bankable” zijn. Hierdoor vallen kleinere, lokaal gewortelde vrouwenorganisaties sneller buiten de boot voor financiering.
Energiearmoede
Ook dichtbij huis is er onvoldoende aandacht voor de effecten van klimaatbeleid op bestaande ongelijkheden, zoals genderongelijkheid. Het zijn internationaal gezien bijvoorbeeld vaak vrouwen die in energiearmoede leven. In Nederland is hier weinig over bekend. De aangekondigde doorberekening van de inkomenseffecten van het Klimaatakkoord kan hopelijk meer inzicht geven in de status van energiearmoede in Nederland. Het is belangrijk dat hierbij ook specifiek de effecten op kwetsbare groepen in kaart worden gebracht, zodat indien nodig aanvullende actie kan worden ondernomen.
Steun decentrale, betaalbare, democratische alternatieven
Energiecoöperaties vormen een belangrijk middel om meer mensen betrokken te maken bij klimaatactie. De kracht van de coöperatie is dat mensen zelf actie ondernemen om hun eigen duurzame energie op te wekken. Het is een mooi streven dat in 2030 50% van de energieproductie op land lokaal eigendom moet worden, maar het is jammer dat concrete maatregelen ontbreken. Ook (sociale) huurders zouden bijvoorbeeld meer kansen moeten krijgen om mee te doen, zonder dat zij veel kosten moeten dragen.
Al met al moeten we er dus voor blijven waken Nederlandse ambitie om klimaatneutraal te worden niet ten koste gaat van kwetsbare groepen en verduurzaming in andere landen. Het tegengaan van klimaatverandering is immers een wereldwijd probleem. Wij zullen ons blijven inzetten om hier aandacht voor te vragen en om zoveel mogelijk mensen te mobiliseren voor inclusieve klimaatactie.
Daarom lopen wij aanstaande vrijdag 27 september samen met o.a. De Bovengrondse, Stem op een Vrouw en de Fossil Free Feminists mee met het feministische blok in de klimaatstaking.
Doe je ook mee met het feministische blok in de Klimaatstaking aanstaande vrijdag? Welkom om aan te sluiten. We verzamelen om 12:30 bij de AH To Go op Den Haag Centraal.
Check voor meer info het Facebook-event
