Partnerbericht

‘Ik bewonder de Afrikanen die opstaan in de eigen gemeenschap’

Vandaag, op de Internationale Dag tegen Meisjesbesnijdenis, neemt Amref-directeur Danny Dubbeldeman haar hoed diep af voor alle Afrikanen die in hun eigen gemeenschap positieve verandering teweeg brengen. Dat is zeker niet makkelijk, want meisjesbesnijdenis is een hardnekkige traditie. “Maar het lukt hen om er iets tegen te doen”, schrijft ze in haar blog.

Door 6 februari 2025

Vier miljoen meisjes dreigen dit jaar te worden besneden. Vandaag, op de Internationale Dag tegen Meisjesbesnijdenis, daag ik je uit: probeer je dat eens concreet voor te stellen. Zelf heb ik even zitten googelen, en het komt erop neer dat alle inwoners van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven, Groningen, Tilburg, Almere, Breda, Nijmegen en Apeldoorn dit jaar een extreem pijnlijke en risicovolle ingreep moeten ondergaan die geen enkele zin heeft.

Diep verankerd

Meisjesbesnijdenis is een eeuwenoude traditie, die in Afrika ontstond lang voor het christendom en de islam er hun intrede deden, en die bij sommige gemeenschappen verweven is geraakt met het geloof. Daarmee zit het diep verankerd in veel lokale culturen. Zelfs het feit dat meisjesbesnijdenis in de meeste Afrikaanse landen verboden is, verandert daar weinig aan.

Het goede nieuws: ook tegen zo’n hardnekkig gebruik is iets te doen. Als je maar van binnenuit werkt en over een lange adem beschikt.

Vandaag, op Internationale Dag tegen Meisjesbesnijdenis, wil ik daarom stilstaan bij de mensen die zich verzetten. Die opstaan in de eigen gemeenschap, die ‘nee’ durven zeggen. Vrouwen als Fatoumata Seydi uit Senegal. Zij was voorbestemd om in de voetsporen te treden van haar oma en moeder, die besnijdsters waren. Ze erfde – letterlijk – het mes, maar legde het neer: ze kent de gevaren van de traditie en probeert er binnen haar dorp een einde aan te maken. Haar familie was daar niet blij mee, maar ze geeft niet op.

Weerstand overwinnen

Maar ook mannen als Timothy, een lokale zorgverlener uit Kenia die opgroeide met het vanzelfsprekende idee dat meisjesbesnijdenis erbij hoort. Tegenwoordig praat hij op scholen en met gezinnen over de vele risico’s, waarbij hij weerstand ontmoet en in elk geval deels overwint. “Het is makkelijk om jongens ervan te overtuigen dat deze traditie fout is”, zegt hij. “Maar een volwassen man van mening laten veranderen, dat is een ander verhaal.”

 

Fatoumata uit Senegal zit op haar bed, met het mes dat ze van moeder erfde in haar handen.
Mensen als Fatoumata en Timothy geven voorlichting, praten als Brugman met dorpsoudsten, besnijdsters, ouders en kinderen, doen een beroep op hun overheden om in actie te komen, zorgen voor opvang voor meisjes die vluchten en organiseren alternatieve rituelen waarbij meisjes symbolisch vrouw worden, zonder dat er bloed vloeit. Organisaties als de mijne ondersteunen hen daarbij.  
Vandaag wil ik je ook vertellen hoeveel dat betekent voor de vele meisjes die zij bereiken met hun werk.

Op een bijeenkomst tegen meisjesbesnijdenis in Kajiado, Kenia, praat Timothy met een groep tienermeisjes.

Neem Lilian Taiyana, die we spraken toen we onderzoek deden naar onze aanpak. “Ik weet nog dat ik mijn zus zag na haar besnijdenis. Twee maanden lang bloedde ze, kort daarna werd ze van school gehaald en uitgehuwelijkt. Ik was zo bang en bezorgd. Gelukkig werd er kort daarna een alternatief ritueel georganiseerd, in plaats van de besnijdenis. Ik overtuigde mijn ouders ervan dat dit beter voor me was. Ik deed mee, mocht op school blijven en ga nu naar de universiteit.”

Kans op goede toekomst

Natuurlijk haalt niet elk onbesneden meisje haar masters-diploma. Maar wie niet besneden wordt, hoeft meestal ook niet jong te trouwen en van school af. De kans op een goede opleiding en het zelf kunnen beslissen over trouwen en kinderen krijgen, is daardoor veel groter. Bovendien blijft deze meisjes veel lichamelijke en geestelijke pijn bespaard.   

Dus: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven, Groningen, Tilburg, Almere, Breda, Nijmegen en Apeldoorn. Deze elf steden, maar dan gevuld met meisjes. Nu maar hopen dat het kabinet, dat nog steeds vasthoudt aan rigoureuze bezuinigingen, deze groep niet laat vallen.