Voor het onderzoek zijn 150 (groot)ouders of verzorgers en 150 kinderen geïnterviewd. Dit gebeurde in februari, dus voor de recente protestgolf waarbij in zes weken tijd meer dan 100 mensen, onder wie 14 kinderen, door Israëlische militairen werden gedood. Niet alleen de kinderen zelf vertellen dat ze last hebben van depressieve gevoelens, hyperactiviteit en agressie en liever alleen willen zijn, ook hun (groot)ouders of verzorgers zeggen dat zij dit bij hun (klein)kinderen merken.
Uit het onderzoek blijkt verder dat 63% van de kinderen nachtmerries heeft en 68% kampt met slaapproblemen. De stress bij kinderen wordt vooral veroorzaakt door de dreiging van conflict, de angst voor bommen en het voortdurende gevoel van onveiligheid door de instabiele situatie. Ook is 78% van de kinderen bang voor het geluid van vliegtuigen. “Ik heb vreselijke nachtmerries”, zegt de 15-jarige Samar*, “en ik ben continu bang dat ik geraakt word door een bom of granaat, of zelfs gedood word.”
Ondanks de zware druk waaronder kinderen in Gaza leven, blijken de meesten toch veerkrachtig vanwege de steun van familie en vrienden. “Kinderen voelen zich veilig bij hun families. Die bieden stabiliteit en een luisterend oor”, zegt dr. Marcia Brophy, adviseur mentale gezondheid van Save the Children in het Midden-Oosten. “Daarentegen voelt 80% van de kinderen zich onveilig als hun ouders niet in de buurt zijn.”
Save the Children vreest echter dat kinderen door het recente geweld hun laatste restjes veerkracht verliezen. Zo vertelt Samar, die onlangs bij de protesten was, dat ze nog steeds verdrietig en ontdaan is over wat ze daar heeft meegemaakt: “Ik ben erg geschrokken van alle gewonden die ik heb gezien. Ik heb gehuild om de onschuldige kinderen die werden verwond of gedood.” Sinds het begin van de protesten zijn meer dan 1000 kinderen en zeker 11.000 volwassenen gewond geraakt. Naar verwachting duren de protesten zeker nog tot 5 juni, de dag waarop Palestijnen hun gedwongen vlucht na de Zesdaagse Oorlog van 1967 herdenken.
“Het is nog te vroeg om de impact te zien van het recente geweld op kinderen, van wie sommigen een ouder of naaste hebben verloren of voor gewonden moesten zorgen,” aldus Brophy, “maar wat we weten is dat het wegvallen van een veilige familie-omgeving een van de hoofdoorzaken is van psychische problemen bij kinderen in conflictgebieden. Een hele generatie kinderen in Gaza balanceert op het slappe koord. Een nieuwe shock kan verwoestende langetermijngevolgen hebben.”
De afgelopen tien jaar zijn zwaar geweest voor families in Gaza. Door de Israëlische blokkade en drie conflicten is de economie ontwricht en zijn basisvoorzieningen aangetast. Zo heeft 93% van de bevolking momenteel geen toegang tot schoon drinkwater, zijn voedsel en medicijnen schaars en wordt de stroom geregeld afgesloten. 60% van de ondervraagde kinderen is boos over de stroomonderbrekingen en voelt zich in het donker angstig of alleen.
“De kinderen van Gaza zijn sterk, maar ze hebben dringend meer hulp nodig om hun traumatische ervaringen te verwerken”, zegt Jennifer Moorehead, directeur van Save the Children in de Palestijnse gebieden. “Het is zaak dat de internationale gemeenschap de hulp aan de Palestijnen uitbreidt en bijvoorbeeld meer psychosociale zorg biedt op scholen. Alleen als we dit nu doen, en tegelijkertijd proberen een einde te maken aan de blokkade en te komen tot een duurzame, bevredigende oplossing voor iedereen, kunnen kinderen een hoopvolle toekomst tegemoet gaan.”
*naam veranderd
