Partnerbericht

Menstruatiearmoede: een bloedserieuze zaak

Menstruatiebloed werkt nog steeds als een rode lap op een stier. Dat blijkt wel uit de ophef die is ontstaan omdat de Keniaanse politica Gloria Orwoba deelnam aan een vergadering van de Senaat met een opvallende rode vlek in haar broek. Ze werd het regeringsgebouw uitgezet als een stout kind, en daarna luidkeels bekritiseerd én geprezen op sociale media.

Door 8 maart 2023

Statement tegen ‘period shaming’

Mijn hart ging direct naar haar uit. Want zoals alle vrouwen heb ik ook wel eens gêne gevoeld omdat een tampon op een ongelukkig moment doorlekte. Je zou het zelfs een soort collectief jeugdtrauma kunnen noemen: als tienermeisje de klas uit moeten lopen terwijl iedereen naar je achterkant staart. De horror!

Een tweede blik op de foto bracht me aan het twijfelen: de vlek is wel héél groot, en de broek wat al te contrasterend wit. En inderdaad: Orwoba had geen ongelukje gehad, ze wilde, zo vertelde ze later, een statement maken tegen ‘period shaming’. Geen overbodige luxe, gezien de reactie van vooral haar mannelijke collega’s. Die verzochten haar te vertrekken omdat ze de kledingvoorschriften zou overtreden, ‘onfatsoenlijk’ was en ‘schaamte’ bracht over de Senaat.

Geen geld voor maandverband

Dit tekent het taboe dat er op menstruatie zit. Maar Orwoba wil méér dan de schaamte doorbreken: ze voert al een tijd campagne voor gratis maandverband op scholen. Het probleem van menstruatiearmoede is hier namelijk een groot probleem, meer nog dan in Nederland. Om precies te zijn: in Nederland heeft 1 op de 10 vrouwen (soms) geen geld voor maandverband of tampons, in Kenia ruim de helft.

Als directeur van Amref Flying Doctors, de Nederlandse tak van de grootste Afrikaanse gezondheidsorganisatie Amref Health Africa, weet ik hoe schadelijk menstruatiearmoede is. Zo missen meisjes in het oosten van Afrika gemiddeld twee maanden school per jaar omdat ze ongesteld zijn. In delen van Kenia, Ethiopië en Somalië is het bovendien al drie jaar kurkdroog. Water om het herbruikbare maandverband uit te wassen, is er niet of nauwelijks.

Potentie vervullen

De beschikbaarheid van maandverband is daarmee geen bijzaak, maar van cruciaal belang als het om de ontwikkeling van meisjes gaat. Wie elke maand een week thuis moet blijven, heeft immers een stuk minder kans om haar potentie te vervullen.

Ik hoop enorm dat Gloria Orwoba’s actie een doorslaand succes wordt. Dat de enorme aandacht die ze wist te trekken voor haar onderwerp er ook echt toe leidt dat het taboe een beetje kleiner wordt. En dat ze haar regering zover weet te krijgen dat er straks maandverband ligt op elke Keniaanse school.

Wat mij betreft laat het incident óók zien hoe belangrijk het is dat politieke instellingen en organisaties divers zijn – of het nu om de Keniaanse Senaat of om het Nederlandse parlement gaat. Want als beleid wordt gemaakt door mensen met uiteenlopende achtergronden, wordt die verscheidenheid aan stemmen daarin meegenomen. Een ‘vrouwenissue’ als menstruatiearmoede, dat meisjes uit een omgeving met armoede hard raakt en hun kansen verkleint, zou dan zomaar eens een prioriteit kunnen worden.

Danny Dubbeldeman, Directeur Amref Flying Doctors