Voor mijn promotieonderzoek bestudeerde ik veroudering op het platteland in het noorden van Ghana. Op een zaterdagmiddag ging ik naar de lokale markt en keek geïnteresseerd bij een kraam die allerhande pillen en capsules verkocht. Alles was hier zonder recept te koop, van anticonceptiepillen tot antibiotica in alle kleuren en smaken.
Consult op de markt
Een man bestelde drie capsules antibiotica en gaf een handvol muntjes. Toen bleek dat hij nog voldoende wisselgeld terugkreeg besloot hij nog een vierde capsule te kopen. Ik vroeg de man die de antibiotica kocht wat voor klachten hij had en vertelde hem dat hij daarvoor vijf dagen lang vier tabletten per dag moest slikken. De man zei dat hij daar geen geld voor had. Ik kocht nog veertien tabletten voor hem en drukte hem op het hart de kuur af te maken, ook als zijn klachten over waren. Toen ik de marktkraambezitter probeerde te overtuigen om zijn tabletten alleen per pakje te verkopen moest hij lachen. Niemand kon toch een heel pakje betalen?
Ik bleef nog even staan kijken en zag nog enkele handjes pillen van eigenaar wisselen. Ook zag ik een aantal curieuze cocktails samengesteld worden. Ook de anticonceptiepillen waren trouwens populair. Die gingen eveneens per stuk in plaats van per strip. Interessant.
De balans van de westerse geneeskunst in Afrika
Veel westerse artsen doen fantastisch werk in Afrika. Voor sommige patiënten maken zij het verschil tussen leven en dood. Maar als we de volledige balans opmaken van alles wat de westerse geneeskunst in Afrika heeft gebracht, is die dan nog steeds zo positief? Hoeveel mensen sterven door verkeerd gebruik van westerse medicijnen? Hoeveel onnodige slachtoffers gaan er de komende decennia nog vallen door de groeiende resistentie van bacteriën tegen antibiotica?
Voor het eten lag ik in mijn hangmat en mijmerde nog een beetje terwijl ik mijn dagelijkse malariaprofylaxe innam. De tabletten Malarone kostten drie euro per tablet, en dat was waarschijnlijk de enige reden dat er hier nog geen resistentie tegen was.
Seksuele voorlichting met de Ugandese pater
’s Avonds at ik met een bevriende tropenarts bij de priester van de missiepost. De dikke Ugandese priester hield van lekker koken. Vanavond serveerde hij kip met ananas. Ik was benieuwd wat de kerk hier vond van de anticonceptiepillen die ik op de markt had gezien en vertelde van een vrouw die me die middag had toevertrouwd dat de pillen fantastisch werkten: elke keer als je seks had gehad nam je een pilletje en je werd nooit zwanger. Omdat ik niet zeker wist in hoeverre de priester op de hoogte was, voegde ik hier nog glimlachend aan toe dat dat natuurlijk niet werkte.
‘Dat hangt ervan af,’ zei de priester lachend met volle mond, ‘Als je iedere dag seks hebt, werkt het uitstekend.’