Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
We weten allemaal het verschil tussen weer en klimaat. Die conclusie trek ik tenminste op basis van de doorgaans feilloze uitleg die ik van basisschoolleerlingen op die vraag krijg. Het gaat om het verschil tussen dagkoersen en langetermijntrends. Over het verschil tussen uit het raam (of naar de televisie) kijken, en data bestuderen.
Wanneer ik naar de campagne en de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen kijk komt een vergelijkbare vraag bij me op: hebben we te maken met een weersverschijnsel, of is er sprake van een trend, zeg maar politieke klimaatverandering? Ik vermoed dat we van dit laatste kunnen spreken, waarbij net als in het echte klimaat de extremen kunnen toenemen als gevolg van deze verandering. De politieke duiding van trends als versnippering van het politieke landschap, uitholling van het midden en verharding van extremen laat ik graag aan politieke commentatoren. Voor mij is vooral de vraag relevant wat dit betekent voor het Nederlandse klimaatbeleid.
“Klimaatverandering verdient aandacht op het hoogste politieke niveau
Toen er in de lange aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 en de minstens zo lange formatie nauwelijks publiekelijk over klimaat gesproken werd, vond ik dat aanvankelijk een veeg teken. Klimaatverandering is immers een groot maatschappelijk vraagstuk, dat aandacht verdient op het hoogste politieke niveau. Toen er in het Regeerakkoord van Rutte III toch ruim aandacht aan duurzaamheid werd gegeven (het is een van de vier hoofdstukken, met een ambitieuze invulling aan het Parijsakkoord als doel) moest ik die mening bijstellen. Zo gek was het misschien nog niet geweest om zonder het vergrootglas van de media constructief aan beleid te werken.
“Klimaat als hoofdthema was goed voor partijen die zich hierop willen profileren
Desondanks blijft het maatschappelijk belang een belangrijk punt. In de loop van het afgelopen jaar stootte klimaatverandering, mede als gevolg van het opstellen van een nationaal klimaatakkoord en de Urgenda-uitspraak, door naar de top van het publieke debat en dus ook van de politiek. Steeds meer media besteden structureel aandacht aan het thema. Mensen gingen onlangs massaal de straat op. En in de campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen was klimaat een van de hoofdthema’s. Dit tot genoegen van die partijen die zich hierop willen profileren, ófwel als voorstanders van progressiever klimaatbeleid óf juist als tegenstanders van dat wat zij als ‘geldverspilling’ dan wel ‘hysterie’ beschouwen. Het zijn deze partijen die het beste uit de (stem)bus kwamen.
“Wie wordt de gelegenheidspartner op klimaat?
Maar heeft het klimaat(beleid) ook gewonnen bij deze extra aandacht? Hierop is nog geen definitief antwoord mogelijk. Het gaat opnieuw over het verschil tussen weer en klimaat, zullen we maar zeggen. Het kabinet zal in de Eerste Kamer naar steun moeten zoeken, ook op klimaatbeleid. De opties liggen aan zowel de linker als de rechterzijde. Wie wordt de gelegenheidscoalitiepartner op klimaat? Of het klimaat baat zal hebben van alle aandacht, zal afhangen van de mate van invloed die beide uitersten van het politieke spectrum op het uiteindelijke beleid zullen hebben. En of er iets zichtbaars met de onderliggende maatschappelijke sentimenten wordt gedaan. De kloof tussen beide uiteinden is door dit alles niet kleiner geworden, dus de opgave om daar wat aan te doen nog altijd niet makkelijk.
Er is ook een ander antwoord mogelijk op de vraag of het klimaat gewonnen heeft. Extra aandacht is mooi, maar leidt er volgens de logica van de media ook toe dat de extremen uitvergroot worden. Die trokken de afgelopen weken alle aandacht naar zich toe. Er is echter een (nog steeds) heel groot midden dat gestaag doorwerkt aan hele tastbare zaken als schonere lucht, schoner oppervlaktewater en schonere energie. Dat inzet op natuurbehoud, efficiënt openbaar vervoer en een circulaire economie. Veel van dit soort zaken worden gedaan door provincies en waterschappen, ver weg van Den Haag en Hilversum. In gebieden waar klimaatverandering een dagelijkse realiteit is voor boeren, burgers en bestuurders. En waar de handen gewoon uit de mouwen gestoken worden. Niet als een incidenteel weersverschijnsel, maar als een trend van de lange adem. Ook als de mediakaravaan weer verder trekt.
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
