Hoe kies je een zorgverzekering die om het klimaat geeft?

Bijna iedereen is er deze weken zoet mee: een nieuwe zorgverzekering. Welke is het goedkoopst, bij wie mag ik zelf mijn dokter kiezen? PowerSwitch-redacteur Leonie besloot dit jaar een andere vraag te stellen: welke moet ik kiezen als het gaat om klimaat en energie?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Ha, kerstvakantie. Dat betekent te veel eten, (on)gezellig bijkletsen met familieleden én uren achter de computer zitten om zorgverzekeraars te vergelijken. Dit jaar besloot ik eens op een andere manier te zoeken. Ik zit al bij een duurzame bank, kan ik mijn zorgverzekeraar niet ook op duurzaamheid uitkiezen? Hoe zit het met klimaatbeleid en investeringen in fossiele of hernieuwbare energie?

Vergelijkingssites als Independer en ZorgWijzer hebben jammer genoeg geen zoekcriterium “doe mij maar eentje die lief is voor de planeet”. De Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) heeft wel een jaarlijkse benchmark van de 30 grootste verzekeraars. VBDO onderzoekt per verzekeraar hoe duurzaam het beleggingsbeleid is.  Ze kijken naar bestuur, beleid, implementatie en transparantie.

VBDO onderzoekt jaarlijks per verzekeraar hoe duurzaam het beleggingsbeleid is

Voor consumenten zijn de scores alleen lastig te interpreteren. Het rapport is dan ook niet primair bedoeld voor consumenten, maar voor de verzekeraars zelf, legt projectleider Rudy Verstappen uit. “Die krijgen door de benchmark inzicht in hoe ze ervoor staan ten opzichte van de concurrentie. Zo willen we een race to the top creëren. Maar zelfs als je niet alle nuts and bolts van de ranking begrijpt, kun je er wel uit aflezen hoe de verzekeraars zich tot elkaar verhouden.”

Qua zorgverzekeraars eindigt ASR (nr 2, één plaats gestegen) het hoogst in de top-30. Ze zitten in de categorie Leaders. Onder de Top Performers vallen Achmea  (nr 5, één plaats gezakt) en Menzis (nr 9, twee plaatsen gezakt). Middle Performers zijn Zorg en Zekerheid (nr 12, twee plaatsen gezakt), ONVZ  (nr 14, één plaats gestegen) en CZ groep (nr 15, drie plaatsen gezakt). Als Low Performers scoren VGZ  (nr 19, vijf plaatsen gezakt) en DSW (23, drie plaatsen gestegen).

De Low Performers heb ik gevraagd te reageren op hun positie. Adjunct-directeur bij DSW Jako Papac: “We beleggen volgens de Code Duurzaam Beleggen van het Verbond van Verzekeraars en we sluiten de tabaksindustrie uit. Verder denken we dat wij als zorgverzekeraar de grootste maatschappelijke impact kunnen maken door te beïnvloeden hoe invulling wordt gegeven aan ons zorgstelsel. We zouden nog explicieter kunnen benoemen wat we binnen de organisatie doen voor het milieu: ov stimuleren, bij onze huisvesting de belasting van het milieu reduceren. Misschien dat we dan bij de benchmark hoger scoren.” VGZ heeft niet gereageerd.

Eerlijke Verzekeringswijzer

Wel gericht op consumenten is het zusje van de Eerlijke Bankwijzer: de Eerlijke Verzekeringswijzer. Die bestaat sinds 2013 en is een samenwerkingsverband van Amnesty International, Oxfam Novib, FNV, Milieudefensie, PAX en World Animal Protection. Het (duurzaamheids)beleid van tien grote verzekeringsgroepen wordt onder de loep genomen. Daarbij wordt onder andere gekeken naar het klimaatbeleid en beleid voor beleggingen in bedrijven die zich bezighouden met elektriciteitsopwekking of werkzaam zijn in de olie- en gassector.

Hartstikke mooi, zo’n Eerlijke Verzekeringswijzer, alleen: van de 10 verzekeringsgroepen die worden beoordeeld bieden er maar 2 (Achmea en ASR) ook zorgverzekeringen aan. De grote zorgverzekeringsgroepen VGZ, Menzis en CZ ontbreken. Dus om alle grote zorgverzekeraars te vergelijken is het geen superbruikbaar instrument. Aan de andere kant: veruit de meeste Nederlanders hebben een zorgverzekering via Achmea – het marktaandeel is 30 procent. Dus het is toch de moeite waard om er in te duiken.

Wie hoort bij wie?

Zorgverzekeringen bij Achmea: FBTO, Avéro, De Friesland, Zilveren Kruis Ziezo, Zilver Kruis, Prolife, OZF en Interpolis.

Zorgverzekeringen bij ASR: Ditzo en De Amersfoortse.

Hier vind je een overzicht van alle verzekeraars.

De scores van Achmea

Scores (1-10)
Klimaatverandering: 3
Elektriciteitsproductie: 5
Olie en gas: 6 (beter dan bij de vorige meting)

CO2-emissies
Achmea wil haar eigen CO2-emissies reduceren en heeft daar meetbare doelstellingen voor. Ook wordt van bedrijven verwacht dat zij hun (in)directe uitstoot rapporteren en reduceren. Het ontbreekt aan meetbare doelstellingen om de broeikasgasemissies van Achmea’s investeringsportefeuille te verminderen. Ook wordt er niet gerapporteerd over de CO2-emissies van de (energie)bedrijven waarin de verzekeringsgroep investeert.

Fossiele brandstoffen en hernieuwbare energie
De Eerlijke Verzekeringswijzer heeft ook gekeken of verzekeringsgroepen bepaalde activiteiten uitsluiten van investeringen. Kolencentrales, winnen en gebruiken van steenkool, fossiele brandstoffen, winnen van olie en gas, winnen van olie uit teerzanden: Achmea sluit het allemaal niet uit. Dat geldt overigens voor de meeste verzekeringsgroepen, maar er zijn er bijvoorbeeld wel een paar die een maximumdrempel van 30 procent hanteren voor financiering en investering in kolencentrales en –mijnbouw. Achmea heeft zo’n drempel niet. Wel zijn ze de enige van de 10 waarbij CO2-compensatie gecertificeerd is met de Gold Standard van o.a. het Wereldnatuurfonds. Een 30 procent-drempel voor fossiele brandstoffen heeft geen van de tien verzekeringsgroepen.

Bedrijven mogen geen activiteiten opstarten in gebieden met gebrek aan water

Achmea investeert in duurzame elektriciteitsproductie, maar heeft geen meetbare doelstellingen om dit te verhogen en investeringen in fossiele brandstoffen te verlagen. Wel worden bedrijven aangemoedigd om van fossiele brandstoffen over te stappen op hernieuwbare energie. Ook wordt van bedrijven verwacht dat ze sociale, economische en milieu-criteria in hun inkoopbeleid en bedrijfsvoering integreren. Dat hoeft van Achmea alleen niet vastgelegd te worden in contracten.

Er is beleid over bescherming van natuurgebieden en productie van biomassa – die moet voldoen aan de principes van de Roundtable on Sustainable Biomaterials. In dat laatste blinkt Achmea triest genoeg uit (samen met ASR en Vivat), want de rest van de verzekeringsgroepen doet daar niets aan. Achmea is met Vivat ook de enige die verlangt dat bedrijven geen activiteiten starten op plekken met een gebrek aan water.

Achmea heeft geen drempel voor investeringen in kolencentrales

Maar verder heeft ook Achmea niet overal beleid over: niet over kernenergie, grote waterkrachtcentrales of dammen. Qua olie en gas ontbreekt er beleid over transparantie op het gebied van belastingbetalingen, milieuverontreiniging en controversiële vormen van gas- en oliewinning. Ook rondom boringen in Noordpoolgebied is er geen beleid (dat heeft behalve Allianz overigens geen van de tien verzekeringsgroepen).

Voor of tegen klimaatresolutie Shell
De Eerlijke Verzekeringswijzer meldt ook nog dat Achmea  – als aandeelhouder van Shell met 21 miljoen dollar aan beleggingen – op 23 mei deels tegen de klimaatresolutie van de activistische aandeelhouder Follow This heeft gestemd (Achmea Own Risk stemde tegen, Achmea Investment Management stemde voor). Met die resolutie zou Shell worden aangespoord om het klimaatverdrag van Parijs te vertalen in emissiereductiedoelstellingen.

Dus…?
De prestaties van Achmea lijken niet al te best, maar projectleider Titus Bolten van de Eerlijke Verzekeringwijzer ziet het zonnig in: “Sinds we hen periodiek de maat nemen, zien we dat Achmea elk jaar over de hele linie consequent verbeteringen van het beleggingsbeleid doorvoert. We zien dadendrang en progressie en het zou me verbazen als we in de volgende update van maart 2018 opeens zouden bemerken dat die is gestagneerd.” Inderdaad, als je naar alle criteria kijkt, zit Achmea altijd in de top-3, met hier en daar hele mooie cijfers (en bij de ranking van VBDO staan ze op de vijfde plaats). Maar soms, zeker bij Klimaatverandering, ligt de gemiddelde score van de verzekeringsgroepen zo laag dat Achmea met een 3 nog als een van de besten presteert. Daar is nog een hoop te verbeteren, voor alle verzekeringsgroepen.

De scores van ASR

Scores (1-10)
Klimaatverandering: 5
Elektriciteitsproductie: 7
Olie en gas: 7
(Op alle drie de punten scoort ASR beter dan de vorige keer)

CO2-emissies
De situatie van ASR is op dit vlak hetzelfde als die van Achmea.

Fossiele brandstoffen en hernieuwbare energie
ASR komt er niet veel beter van af dan Achmea als het gaat om activiteiten uitsluiten van investeringen. Verschil is dat ASR stenger is qua steenkool en wél die maximumdrempel van 30 procent hanteert voor financiering en investering in kolencentrales en –mijnbouw.

Bedrijven mogen expliciet niet lobbyen om klimaatmaatregelen af te zwakken

Wat ASR onderscheidt van Achmea en de meeste andere verzekeringsgroepen, is dat er beleid is op lobby-gebied: bedrijven mogen expliciet niet lobbyen om klimaatmaatregelen af te zwakken of aanscherping van klimaabeleid tegen te gaan. Ook is ASR naast Vivat de enige die bedrijven verplicht om klimaatverandering op te nemen in de contracten met onderaannemers en toeleveranciers.

Daarnaast zijn er nog een paar dingen die ASR wel doet en Achmea (en meestal de rest) niet. Zo verlangen ze van bedrijven dat bij de ontmanteling van bijvoorbeeld offshore boorplatforms de milieu- en gezondheidseffecten daarvan worden opgenomen in plannen voor nieuwe projecten. En er is voor bedrijven beleid over het betalen van belastingen in ieder land.

Andersom heeft ASR dan weer enkele zaken niet vastgelegd die Achmea wél vastgelegd heeft: dat (energie)bedrijven geen activiteiten mogen opstarten op plekken waar een gebrek is aan water. En dat (energie)bedrijven alleen in landen met een zwakke overheid of in conflictgebieden mogen opereren als ze kunnen garanderen dat ze geen mensenrechtenschendingen veroorzaken.

Voor of tegen klimaatresolutie Shell
ASR belegt niet in Shell.

Dus…?
Het rapportcijfer van ASR ligt op alle drie de criteria 1 of 2 hoger dan dat van Achmea: een behoorlijk verschil. In de top-30 van VBDO blinkt ASR ook uit: daar staan ze op de tweede plaats (onder Zwitserleven, dat geen zorgverzekeringen aanbiedt). Neemt niet weg dat ook ASR bij de Eerlijke Verzekeringswijzer op Klimaatverandering geen voldoende scoort. Titus Bolten: “Dat moet snel overtuigend verbeteren, maar ik zie bij ASR over de gehele linie een duidelijk ambitieniveau. Ik verwacht dan ook dat ASR in de komende beleidsupdate ook op dit superbelangrijke onderwerp beter scoort.”

En nu?

ASR (Ditzo en De Amersfoortse) lijkt voor nu de beste keuze. Maar het liefst zouden we natuurlijk  álle grote zorgverzekeraars in detail met elkaar vergelijken. Kunnen die volgend jaar niet meedoen aan de Eerlijke Verzekeringswijzer? Titus Bolten: “We krijgen dat verzoek best vaak. We gaan daar heel serieus naar kijken.”
Lagere scores dan bij Eerlijke Bankwijzer

Hoe ziet het plaatje eruit als je wel naar alle 10 beoordeelde verzekeringsgroepen kijkt, in plaats van alleen naar degenen die ook zorgverzekeringen aanbieden? Dit zijn de scores (1-10) voor de 10 verzekeringsgroepen op klimaatbeleid en het beleid voor beleggingen in bedrijven die zich bezighouden met elektriciteitsopwekking of werkzaam zijn in de olie- en gassector.

Klimaatverandering
Vivat scoort als enige een voldoende (7). ASR volgt met net geen voldoende (5), de rest haalt flinke onvoldoendes: Achmea (3), Allianz (2), APG (2), Delta Lloyd (2), Aegon (1), Generali (1), Legal & General (1), NN Group (1).

Elektriciteitsproductie
ASR eindigt bovenaan (7), Vivat volgt (6). Delta Lloyd (5) en Achmea (5) halen net geen voldoende. De rest scoort slecht: Allianz (3), APG (2), NN Group (2), Aegon (1), Generali (1) en Legal & General (1).

Olie en gas
ASR (7) en Vivat (7) scoren het hoogst, Achmea (6) volgt. Delta Lloyd (5) haalt ook hier net geen voldoende. De rest scoort weer laag: Allianz (3), APG (3), NN Group (3), Aegon (1), Generali (1) en Legal & General (1).

Wat opvalt, is dat de scores over het algemeen veel lager liggen dan bij de Eerlijke Bankwijzer. De verzekeraars lijken nog flink achter te lopen bij de banken. Titus Bolten: “Banken en verzekeraars bewegen nauwelijks als er geen druk op ze wordt uitgeoefend. Met de Eerlijke Bankwijzer zijn we al in 2009 begonnen, met de Eerlijke Verzekeringwijzer ‘pas’ in 2013. In 2009 scoorden alle banken (behalve Triodos en ASN) nog slecht.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons