Twee Nederlandse microbiologen introduceren met hun stichting Yoba for Life probiotische yoghurt in Afrika. De gezonde zuivel – bekend door drankjes als Yakult, Vifit en Actimel – kan er helpen bij het voorkomen van diarree.
Hoewel het de vraag is in hoeverre probiotica bij gezonde mensen effect hebben, kunnen ze bij mensen met een lage weerstand of eenzijdig dieet wel degelijk bijdragen aan een betere gezondheid door bijvoorbeeld diarree te voorkomen. Dit brengt microbiologen Remco Kort (42) en Wilbert Sybesma (41) op het idee om probiotische yoghurt in Afrika te introduceren.
Goedkoper dan in Nederland
Hun idee wordt door TNO beloond met een prijs voor excellent onderzoek waarna het duo een geschikt, relatief goedkoop, product gaat ontwikkelen. ‘Dat probiotische dranken in Nederland zo duur zijn, komt vooral door de onderzoekskosten en het patent wat erop rust’, vertelt Sybesma. Geïnspireerd door generieke medicijnen ontwikkelen de microbiologen een ‘generieke’ probiotische bacterie. Ze isoleren uit in de supermarkt gekochte probiotische producten een bacterie waarvan in 2010 het patent is verlopen, klonen deze, controleren of het DNA overeenkomt en dopen hem Lactobacillus Yoba (‘yo’ van yoghurt, ‘ba’ van bacterie).
Inmiddels produceren Ugandezen in een klein yoghurtfabriekje vlakbij het Victoriameer met de bacterie heuse probiotische Yoba yoghurt. Eén keer per week wordt die uitgedeeld op de plaatselijke basisschool. ‘Veel kinderen hebben hier maagproblemen en we merken dat ze zich beter beginnen te voelen’, vertelt fabrieksmanager Fred Kaggwa. Ook families die aan de fabriek melk leveren, zijn blij met het initiatief. ‘Door deze extra afzetmarkt kunnen we meer melk verkopen’, vertelt de 20-jarige Bashir terwijl hij zijn koe melkt. Op korte termijn gaat Kaggwa de yoghurt ook verkopen, maar Yoba for Life is nog op zoek naar een milieuvriendelijke verpakking.
‘Een koe en een vuurtje’
Behalve onder zuivelfabrieken gaat Yoba for Life de bacterie ook verspreiden onder vrouwen met kleine kioskjes. ‘Om de yoghurt te maken heb je verder alleen een koe en een vuurtje nodig’, lacht Kort. Deze [[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”18692″,”attributes”:{“height”:336,”width”:392,”style”:”width: 392px; height: 336px; float: right;”,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]zogeheten Yoba-mama’s kunnen zo zelf yoghurt produceren en binnen hun eigen gemeenschap verkopen. Doel van Yoba for Life is namelijk niet alleen om gezonde yoghurt te introduceren maar mensen ook nieuwe mogelijkheden te bieden om geld te verdienen.
Studenten Bedrijfskunde en Voedingstechnologie lopen bij Yoba for Life stage om te helpen met het op poten zetten van de productie en distributiekanalen. Kort en Sybesma volgen het project voornamelijk via Skype en de telefoon, en zullen het op termijn helemaal aan de lokale bevolking overdragen. Om het project financieel te ondersteunen, gaat de stichting in samenwerking met NoorderlandMelk ook Yoba yoghurt op de Nederlandse markt brengen. Van elk verkocht flesje zal een substantieel deel naar het project in Afrika gaan.
Yoba voor heel Afrika
Een bevriende professor van de Wageningen Universiteit laat ondertussen de Yoba-bacterie los op mutandabota in Zimbabwe, een traditioneel zuivelproduct dat verrijkt wordt met suiker en pulp van de vruchten van de baobab boom. Een Zimbabwaanse PhD student onderzoekt of het zuivelproduct kan worden gefermenteerd met de Yoba bacterie om de voedingswaarde te vergroten. ‘De Yoba-bacterie kan in elk gefermenteerd zuivelproduct worden gebruikt’, legt Sybesma uit. ‘Zo willen we Yoba in heel Afrika verspreiden.’
Fotografie: Jeroen van Loon
