Marokkaanse Nederlanders en hun ontwikkelingsprojecten in Marokko

"Als scholier had ik een baantje in een chipsfabriek om wat bij te verdienen. Mijn manager Mohamed had, net als veel andere collega’s, een Marokkaanse achtergrond. In de pauze ging het dan ook vaak over Marokko. Toen hij aan me vroeg of ik in de zomervakantie van 2001 met zijn familie mee naar Marokko wilde, hoefde ik niet lang na te denken. Dus daar ging ik, in de auto met met Mohamed’s gezin. Mohamed vertelde over zijn band met Marokko en over zijn leven in Nederland, terwijl veel van zijn familieleden nog in Marokko wonen. Toen we na een lange reis in het kleine dorp in het zuiden van Marokko aankwamen, waar Mohamed’s familie al op ons stond te wachten, zag ik de band tussen hem en Marokko tot leven komen. Die reis was het begin van mijn fascinatie voor Marokko en haar mensen."

Deze eerste ontmoeting met Marokko vond ruim vijftien jaar geleden plaats, maar de fascinatie voor het land heeft Marjolein Veldman (1978) nooit meer losgelaten. "Ik ben er misschien wel zo’n twintig keer geweest. Het bruist er. De gastvrijheid en ontvankelijkheid van de mensen maken het land bijzonder." Marjolein studeerde Maghreb-studies en Internationale Migratie in Amsterdam en Parijs, werkte voor de UNDP waarvoor ze een jaar in de Marokkaanse hoofdstad Rabat woonde en werkte tot 2013 voor het Marokko Fonds. Het fonds steunt kleinschalige initiatieven die levensomstandigheden van de Marokkaanse bevolking verbeteren. Daar ontmoette ze veel Marokkaanse Nederlanders met ontwikkelingsprojecten in Marokko.

Voor het Marokko Fonds en haar huidige baan bij MDF training & consultancy reist Marjolein regelmatig naar Noord-Afrika. "Ik was voor een project in Marokko toen ik me realiseerde dat ik iets moest doen met de verhalen van Marokkaanse Nederlanders. Hun drive om in Marokko iets te betekenen voor mensen die het minder hebben, is ongelofelijk."

Als ik daar ben

Om handen en voeten te geven aan het verlangen ‘iets’ te doen met de mooie verhalen, besloot Marjolein de documentaire 'Als ik daar ben' te maken, over de ontwikkelingsprojecten en persoonlijke verhalen van drie Marokkaanse Nederlanders in Marokko.

"Vanuit Nederland met een goed idee en veel enthousiasme een project opzetten in Marokko, gaat niet zonder slag of stoot", vertelt Marjolein. "Ondanks de lange weg die de hoofdpersonen moeten gaan om een project te doen slagen, zijn ze vasthoudend in wat ze willen bereiken. Je ziet en voelt hoe diep de verbintenis is met de mensen daar. Dat raakt mij in alle drie de verhalen. De hoofdpersonen zijn trots op hun Marokkaanse roots en voelen dat zij deel uitmaken van gemeenschappen daar."

Meer evenwichtige beeldvorming

Naast het vertellen van bijzondere verhalen, heeft Marjolein nog een ander doel met haar documentaire. "Aan de hand van de verhalen van Amar, Saïda en Gyzlene, wil ik de kijker de mogelijkheid bieden om de betekenis van migratie op een andere manier te begrijpen. Vaak domineren de negatieve kanten van migratie het nieuws. De positieve aspecten staan veel minder in de schijnwerpers." De ambitie om bij te dragen aan een andere beeldvorming over migratie komt volgens de filmmaker voort uit verwondering en verontwaardiging. "Ik ben verwonderd over de bijzondere verbinding van veel Marokkaanse Nederlanders met Marokko. En verontwaardigd over de manier waarop in Nederland soms naar migranten en vluchtelingen wordt gekeken."

"Ik wil mensen laten zien wat er schuilgaat achter de in Nederland zichtbare wereld van veel Marokkaanse Nederlanders. Dat creëert begrip voor wie zij zijn en wat het betekent om een migratiegeschiedenis te hebben. Veel mensen zijn er niet mee bekend dat Marokkaanse Nederlanders projecten opzetten in het land waar zij geboren zijn of waar familie vandaan komt. De verhalen van Amar, Saïda en Gyzlene staan symbool voor het verlangen van veel andere Nederlanders met roots ergens anders om iets te betekenen voor het land van herkomst."

Dialoog

Marjolein financierde de documentaire onder andere met een crowdfundingsactie. In 6 weken haalde ze ruim drieduizend euro op. Het bleek makkelijker dan gedacht om professionals aan dit project te binden. "Een flink deel van de crew heeft zelf een migratieachtergrond en zoveel affiniteit met het onderwerp dat ze voor een geringe vergoeding mee wilden doen. Dat heeft me echt verrast. Als je mensen vraagt zich te binden aan een goed doel en beroep doet op hun professionele kwaliteit, dan willen ze dat wel."

Eind november ging de documentaire in première in bioscoop het Ketelhuis in Amsterdam. De film is dus af, maar voor Marjolein begint het nu pas. "Het liefste wil ik dialoog stimuleren over onderwerpen die in de film aan bod komen. Over migratie en de betekenis daarvan voor migranten zelf, over vragen rond identiteit en het je ergens thuis voelen. Maar ook over moeilijk te bespreken onderwerpen zoals integratie, polarisering en beeldvorming door de media. Misschien kan de film wel worden opgenomen in onderwijsprogramma’s voor studenten en wat oudere scholieren. Dat zou geweldig zijn!"