Onvruchtbaarheid in Afrika: de tranen van Isatou

Hoewel de bevolking op het Afrikaanse continent snel groeit, heeft 1 op de 3 vrouwen in Sub-Sahara Afrika te maken met onvruchtbaarheid. Dimbayaa, een collectief van fertiliteitsprofessionals uit Gambia en Nederland, geeft bekendheid aan het probleem van onvruchtbaarheid in West-Afrika en streeft ernaar infertiliteitszorg te bieden en betaalbaar te maken.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Naar schatting zijn er wereldwijd 70 miljoen mensen onvruchtbaar. Dat raakt zo’n 15 procent van de stellen in de vruchtbare leeftijd. In Sub-Sahara Afrika ligt dit percentage hoger, omdat bijna een derde van de vrouwen te maken heeft met secundaire infertiliteit: na een eerdere, al dan niet voldragen zwangerschap, blijken ze niet opnieuw zwanger te kunnen worden (cijfers WHO). Hun onvruchtbaarheid wordt meestal veroorzaakt door soa’s, door infecties opgelopen tijdens FMG (vrouwen- en meisjesbesnijdenis), bij illegale abortussen of bij thuisbevallingen. De gevolgen van onvruchtbaarheid kunnen dramatisch zijn voor de vrouwen: denk aan stigma, verstoting, sociale isolatie en soms zelfs geweld. In dit drieluik geven medewerkers van stichting Dimbayaa het probleem een gezicht.

Deel 1: Een persoonlijk verhaal over de Gambiaanse Isatou, geschreven door Dimbaaya-bestuurslid Anja van Daatselaar.

Isatou en Bakary trouwden. Ze waren gelukkig, maar één ding ontbrak: kinderen. Vier jaar verstreken, en Isatou werd maar niet zwanger. Ze huilde vele nachten. Bakary zei dat hij veel van haar hield, maar vond het belangrijk dat er kinderen kwamen. Gambia kent geen sociale regelingen en kinderen zijn daarom een belangrijke oudedagsvoorziening. Bakary vertelde Isatou dat hij een tweede vrouw zou nemen. In Gambia is polygamie niet ongewoon, een man mag er maximaal vier vrouwen trouwen. Isatou huilde, maar er viel niets tegenin te brengen.

Aji werd Bakary’s tweede vrouw en kwam ook op de compound wonen. Het leven werd er voor Isatou niet eenvoudiger op. Ze kreeg weinig steun van haar omgeving, en haar schoonmoeder wees haar regelmatig op haar tekortkoming. Als er een haan voorbijkwam, zei ze bijvoorbeeld, “kijk die lijkt op jou, die kan ook geen kinderen krijgen”. Aji werd zwanger en beviel van een dochtertje. Isatou huilde en huilde. Ze had dolgraag een kind gewild en zag hoe haar status kelderde door haar onvruchtbaarheid. Ze was Bakary dankbaar dat hij haar niet had verstoten. Hij hield nog veel van haar. Het leven in de compound werd voor Isatou nog zwaarder toen Aji voor de tweede maal zwanger bleek te zijn. Isatou huilde vele tranen.

Ze zocht eerst haar heil bij traditionele genezers en ging uiteindelijk naar een lokale kliniek waar ze hormoontabletten kreeg. Op een dag vertelde ze haar beste vriendin dat ze al vier maanden niet ongesteld was geweest. “Je bent vast zwanger!”, zei Mariama. Isatou antwoordde: “Nee, dat kan niet. Ik ben vast ziek.” Mariama kocht een zwangerschapstest voor Isatou. Ze bleek zwanger te zijn. Isatou vertelde het aan Bakary, die haar voor een echo meenam naar een gynaecoloog in Banjul. Pas toen ze het kindje op het scherm zag bewegen, geloofde ze dat ze echt zwanger was. Isatou huilde en huilde, uren achtereen.

Ze besloot het blije nieuws aan niemand te vertellen, uit angst dat het mis zou gaan. Alleen Mariama en Bakary waren op de hoogte. Ze kocht een wijd moslimgewaad, een kala, om haar zwangerschap te verbergen. Niemand in het dorp had iets in de gaten. Toen de weeën begonnen, ging ze met Mariama naar het ziekenhuis. Haar vriendin heeft haar de hele bevalling bijgestaan. Isatou kreeg een gezonde zoon. Ze huilde en huilde, en kon het nauwelijks geloven.

De volgende dag kwam Bakary haar uit het ziekenhuis ophalen en keerde ze terug naar de compound in het dorp, met een baby in haar armen. Haar familie en dorpsgenoten konden nauwelijks bevatten dat ze een zoon had gebaard en dat niemand haar zwangerschap in de gaten had gehad. De gebeurtenis vormde wekenlang het gesprek van de dag.

Anderhalf jaar later beviel Isatou van een tweede zoon. Opnieuw huilde en huilde ze, vele tranen – van geluk.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons