Op veertienjarige leeftijd wordt de Indiase Selvi uitgehuwelijkt aan een oudere man. Hij misbruikt en mishandelt haar omdat hij vindt dat hij te weinig bruidsschat krijgt. Hierdoor is ze erg ongelukkig. Op een dag heeft ze er genoeg van en besluit weg te lopen. Ze gaat naar een busstation met de gedachte aan zelfmoord. Echter, in plaats van zich voor de bus te gooien, besluit ze er in te stappen.
Als ik dood zou zijn, zou ik mezelf niet meer kunnen bewijzen
‘Ik dacht dat het beter zou zijn mezelf van het leven te beroven dan om te blijven leven. Maar toen realiseerde ik me dat als ik dood zou zijn, ik mezelf niet zou kunnen bewijzen. Daarom vluchtte ik*,’ vertelt Selvi in de film. Vanaf dat moment keerde haar leven negentig graden en had ze, zoals ze zelf verwoordt, alleen nog maar ‘good luck’.
Odanadi strijdt via reddingsacties, opvang en preventie-activiteiten tegen allerlei vormen van geweld tegen vrouwen en kinderen. Sinds 1993 heeft de organisatie bijna 4000 vrouwen en kinderen gered van verschillende vormen van geweld en hen een kans gegeven op een toekomst. De stichting biedt deze mensen een veilige plek waar ruimte is voor het verwerken van hun trauma’s en ervaringen. Met Odanadi’s hulp kunnen zij een toekomst opbouwen via scholing, een sociaal netwerk en een baan.
Driving with Selvi
Het BREStheater in het landelijke Brielle, vlakbij Schiedam, is de plek waar de documentaire getoond wordt en waar ik Selvi mag ontmoeten. Ze is nu samen met Elisa in Nederland, omdat ze vandaag op Wereldmeisjesdag de film gaan vertonen in Brussel bij de Verenigde Naties. Bijna honderd mensen zijn erop afgekomen: donateurs, bekenden van stichting Odanadi en andere geïnteresseerden uit de buurt.
Door Selvi’s ogen word je als kijker meegenomen op reis. De eerste beelden zijn van Selvi zelf die een Indiase auto bestuurd. Geconcentreerd rijdt ze door het drukke, licht chaotische verkeer van Mysore, een stad in Zuid India. Ze is trots dat ze de eerste vrouwelijke taxichauffeuse van het gebied is. ‘Ik voel me een ander persoon in de bestuurdersstoel. Ik vraag me soms nog steeds af of het een droom is of werkelijkheid,’ vertelt ze in de eerste minuten. Daarna zien we het huis van de stichting Odanadi, waar Selvi leerde autorijden. Op die plek kan ze ook haar problemen vergeten. Stanly en Parashuram van het huis vertellen dat er veel problemen zijn in de Indiase samenleving. Kindhuwelijken zijn maar het topje van de ijsberg.
CC Elisa Paloschi, Driving with Selvi
Zware jeugd
Als kind had Selvi het moeilijk. Haar moeder toonde weinig interesse en gaf haar weinig aandacht. ‘Ik had nooit een echte ouder,’ vertelt ze droevig in een close-up beeldfragment. Gelukkig zien we aan het eind van de film dat er wel familie was die om haar gaf: haar tante, de zus van haar moeder. Haar familie zocht haar toen ze was weggelopen, maar niemand kon haar vinden. Selvi’s broer zei hen dat ze dood was. Totdat haar neef haar zag rijden. Regelmatig zoekt ze hem nog op. Ze vertelt ons geemotioneerd ‘Ik heb me nooit gerealiseerd dat ze zo van me hielden. Mijn moeder en broer zijn niet zo.’ Contact met haar eigen familie heeft ze niet veel meer.
Kindbruiden in India
Meer dan 700 miljoen vrouwen ter wereld trouwen voor hun achttiende. 250 miljoen voor hun vijftiende. Een derde van deze kindbruiden leeft in India, volgens UNICEF. Zo begint de film ‘Driving with Selvi’. Ongeveer de helft van alle Indiase vrouwen trouwt voor haar achttiende. Wanneer meisjes, maar ook jongens, zo vroeg trouwen is de kans groter dat zij stoppen met school en vooral bij meiden vergroot dit de kans op uitbuiting, seksueel en huiselijk geweld en kindersterfte van hun eigen kinderen. De film met Selvi is een voorbeeldverhaal van de uitdagingen waar miljoenen vrouwen en meisjes in India iedere dag mee te maken krijgen. In een samenleving waar vrouwen vaak gezien worden als vervangbaar of waardeloos weigert Selvi dit te accepteren voor zichzelf. Daarom wil ze verder om een nieuw leven te creëren.
Odanadi
Selvi kwam bij stichting Odanadi terecht. Hier kreeg ze de kans zich te ontwikkelen en Odanadi voelde als haar nieuwe familie. Selvi voelde zich in de loop van haar tijd een powerful girl die langzaam aan haar krachten terugkrijgt. Via Odanadi leerde Selvi autorijden, een beroep dat in India voor vrouwen niet voor de hand ligt. Hier werd ze de eerste vrouwelijke taxichauffeuse van Zuid-India. Op deze plek ontmoette regisseur Elisa Paloschi Selvi in 2004. Ze werd erg geraakt door Selvi vanwege haar bescheidenheid en sterke persoonlijkheid en uiteindelijk heeft zij haar elf jaar gevolgd voor het maken van de documentaire.
Elisa Paloschi
Gelukkiger dan ooit
De nu 31-jarige Selvi komt over als een verlegen vrouw, een meisje lijkt ze nog. Ze glimlacht en giechelt veel, is erg bescheiden, maar weet toch wel wat haar film betekent. Ze praat zelf liever niet over de periode vanaf haar eerste huwelijk.
Acht jaar geleden trouwde ze opnieuw. Dit was echt een huwelijk uit liefde en de zoetigheid van het stel spat van het scherm af. Ze lijken net twee pubers wanneer ze vertellen dat liefde niet gemeten kan worden. Het is aandoenlijk om te zien dat ze nu eindelijk haar geluk heeft gevonden en weer gelooft in mannen en de liefde.
'Ik had nooit gedacht ooit nog te trouwen,’ zegt Selvi met een grote glimlach. Tegen haar vriendin zegt ze: ‘Ook al weet ik dat we van elkaar houden, toch ben ik bang dat dit verandert.’ Lange tijd is ze bang geweest voor mannen en ze heeft ze een jaar gewacht om met Viji te trouwen. Toch zegt ze dat ze haar eerste echtgenoot moet bedanken: ‘Als ik niet met hem zou zijn getrouwd, dan zou ik niet zijn waar ik nu sta.’
Ik had nooit gedacht dat ik ooit nog zou trouwen
Na het huwelijk gaan ze bij Odanadi langs. Viji wordt daar beschouwt als een voorbeeld. Hij vroeg geen bruidsschat en houdt echt van zijn vrouw. ‘Viji is anders. Ik dacht dat ik alles was verloren, maar door hem heb ik alles,’ glimlacht een verliefde Selvi.
Blijven werken als chauffeuse
Werken is de enige manier waardoor ze rust in haar hoofd heeft. Ze leerde rijden in een bus en een vrachtwagen en bezit nu verschillende rijbewijzen. Viji bewondert haar doorzettingsvermogen: ‘Wanneer ze besluit iets te doen, dan doet ze het ook,’ lacht hij trots.
Nu heeft ze twee dochters, een van zeven en een van twee. De jongste heeft ze vanavond bij zich en iedere twee minuten kijkt Selvi even om het hoekje bij de trap. Daar staat haar kinderwagen met haar tweejarige dochtertje erin. Steeds weer controleert ze of ze nog slaapt en of er niets aan de hand is. Voor haar dochters hoopt ze natuurlijk op een ander leven dan zijzelf heeft gehad. Graag zou ze zien dat zij eerst gaan studeren. Ze wil hen niet uithuwelijken maar hen onafhankelijk maken. Wanneer ze verliefd zijn, oud genoeg zijn en graag willen trouwen, dan mag het. ‘Ik zou wel gek zijn als ik hen hetzelfde als ik zou laten doormaken! Ik zal mijn nieuwe familie nooit opgeven.’
‘Sommige wegen zijn goed, sommigen zijn niet goed. Het leven is ook zo,’ besluit ze tenslotte. Een mooie metafoor voor haar leven zelf en die als chauffeuse
Save Her a Seat
Na afloop van de film klinkt er geroezemoes in de zaal. Iedereen is onder de indruk. Dan komen Selvi en Elisa het podium op. Het publiek gaat staan en klapt. Selvi wordt verlegen en vraagt Elisa waarom iedereen gaat staan. Dit is ze niet gewend. Het publiek mag Selvi nu vragen stellen. ‘Hoe was je eerste week in Odanadi?’ vraagt een vrouw achterin. Selvi vertelt dat ze in zichzelf gekeerd was en dacht aan zelfmoord. Door Stanly en Parashuram kreeg ze uiteindelijk meer moed om door te gaan. Nou, dat hebben we gezien! ‘Wat voor impact heeft de film op je leven gehad?’ vraagt iemand anders. ‘Het gaat er niet om dat ik nu kan reizen en wat geld verdien,’ antwoordt Selvi, ‘Het gaat mij er vooral om dat als er maar één meisje geïnspireerd raakt en haar dromen werkelijkheid maakt. Dat is voor mij het belangrijkste.’
CC Elisa Paloschi, Driving with Selvi
En hoe ziet Selvi haar toekomst? Ze wil in ieder geval doorzetten waar ze nu mee bezig is: het autorijden en het zorgen voor haar dochters. De volgende stap is de campagne ‘Save Her a Seat’. Wanneer zij en Elisa weer terug in India zijn is het plan om een 30-daagse bustoer te doen door het zuiden van India. Met Selvi aan het stuur natuurlijk. Ze willen de film laten zien in kleine dorpen samen met vrouwenrechtenactivisten. Ze willen sociale verandering aanbrengen, gedachtes over bijvoorbeeld kindhuwelijken veranderen en gendergeweld en zo een dialoog creëren over een eerlijkere en gelijkere wereld voor vrouwen.
Dus, wil je zelf nog iets doen in het kader van Wereldmeisjesdag? Ga dan naar de site en sponsor Indiase vrouwen en meisjes zodat zij de film kunnen zien en zich kunnen laten inspireren.
Bekijk hieronder de trailer van de documentaire Driving with Selvi.
Driving with Selvi – VOD from Eyesfull on Vimeo.
*Alle quotes zijn vanuit het Engels naar het Nederlands vertaald. De meesten zijn een combinatie van wat Selvi probeerde te zeggen en Elisa het uitlegde.
